مقایسه دستگاه سونوگرافی پرتابل و سونوگرافی مبله؛ مزایا و محدودیت ها

دستگاه سونوگرافی چیست؟

 

یکی از مهم ترین و کاربردی ترین تجهیزات پزشکی در بخش تصویربرداری، دستگاه سونوگرافی است که در تشخیص انواع بیماری ها به کار می رود. این دستگاه در بررسی تمام اندام های داخلی مانند رحم و تخمدان، عروق و عضلات، کلیه ها، فضای شکمی و هم چنین در تشخیص بیماری های قلبی به شکل دستگاه اکوکاردیوگرافی به کار می رود. علاوه بر این به دلیل این که در عملکرد آن از امواج فراصوت استفاده شده که کاملا بی ضرر هستند، در بررسی روند بارداری نیز بدون داشتن کوچک ترین خطری برای مادر و جنین استفاده می شود. دستگاه سونوگرافی در دو مدل ثابت و پرتابل ساخته می شود که دستگاه ثابت یا مبله سنگین و حجیم بوده و قابلیت جا به جایی ندارد. اما دستگاه سونوگرافی پرتابل ابعاد و وزن کمتری دارد و می توان آن را حمل کرد. در این مقاله هر کدام از این مدل ها را شرح می دهیم و به تفاوت آن ها می پردازیم.

 

 

به منظور اطلاعات بیشتر، مقاله ” تجهیزات تصویربرداری پزشکی ” را مطالعه فرمایید.

 

انواع دستگاه سونوگرافی:

 

دستگاه سونوگرافی ثابت:

 

دستگاه سونوگرافی ثابت یا مبله دستگاهی پیشرفته و بزرگ است که در بخش تصویربرداری مراکز درمانی مانند بیمارستان یا انواع کلینیک های تخصصی به صورت ثابت و بدون نیاز به جا به جا کردن قرار داده می شود. در این دستگاه از امکانات پیشرفته ای می توان استفاده کرد و تصاویر سه بعدی و چهار بعدی به دست آورد. به خصوص در حوزه زنان و زایمان از این نوع سونوگرافی به واسطه داشتن داپلر رنگی و امکان بررسی دقیق بافت های بدن استفاده می شود. در واقع دستگاه ثابت برای کاربردهای پیچیده تر که نیاز به بررسی و تشخیص بسیار دقیق وجود دارد به کار می رود.

 

مزایای دستگاه سونوگرافی مبله:

 

استفاده از این نوع سونوگرافی دارای مزایای زیر است:

• بالا بودن کیفیت تصاویر و قابلیت مشاهده جزئیات به صورت دقیق
• داشتن امکانات تخصصی مانند سونوگرافی داپلر
• امکان اتصال چند نوع پروب به دستگاه
• امکان ذخیره کردن اطلاعات به دست آمده و هم چنین انتقال آن ها به سیستم های پزشکی مختلف.

 

 

معایب دستگاه سونوگرافی مبله:

 

در مقابل مزیت هایی که برای این دستگاه ذکر شد، معایب زیر نیز وجود دارند:

• وزن و حجم بالای دستگاه و حمل بسیار سخت
• نیاز به محیطی بزرگ برای نصب و استفاده از دستگاه
• هزینه های اولیه بالا و هم چنین داشتن هزینه سنگین نگه داری از دستگاه.

 

دستگاه سونوگرافی پرتابل:

 

این دستگاه در مقایسه با سونوگرافی ثابت سبک و قابل حمل است که بیشتر در محیط هایی به کار می رود که لازم است دستگاه در بخش های مختلف بیمارستان و کلینیک جا به جا شود. علاوه بر این در صورتی که ویزیت در منزل برای بیمار انجام شود می توان از انواع سونوگرافی پرتابل استفاده کرد. در واقع این دستگاه مانند یک لپتاپ است که به آسانی حمل می شود. در این دستگاه نیز همانند نوع ثابت از امواج صوتی استفاده می شود که بی خطر هستند و با استفاده از آن ها بافت های بدن را به خوبی نشان داده می شوند. این امواج از طریق پروب سونوگرافی وارد بافت شده و با بازگشت آن ها و پردازش در سیستم پردازنده دستگاه، تصویر بافت بدن بر روی صفحه نمایش ظاهر می شود. برای به کار بردن پروب لازم است از ژل سونوگرافی بر روی بدن استفاده شود. در واقع این دستگاه تفاوت چندانی با سونوگرافی ثابت ندارد و به خصوص برای معاینات و تشخیص های عمومی کاربردی است.

 

مزایای دستگاه سونوگرافی پرتابل:

 

از مزیت های این دستگاه می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• حجم کم، سبک و قابل حمل بودن
• امکان راه اندازی و استفاده آسان
• قیمت پایین تر و هزینه نگه داری کمتر نسبت به سونوگرافی ثابت
• داشتن باتری قابل شارژ و عدم نیاز به برق شهری.

 

 

معایب دستگاه سونوگرافی پرتابل:

 

علاوه بر مزایای این دستگاه، معایبی نیز برای آن وجود دارد که عبارتند از:

• پایین تر بودن کیفیت تصاویر حاصل از این سونوگرافی نسبت به سونوگرافی ثابت
• محدودیت در امکانات تخصصی و اتصال انواع پروب به دستگاه
• در برخی مدل ها ممکن است باتری طول عمر کمتری داشته باشد.

 

انواع سونوگرافی پرتابل:

 

سونوگرافی پرتابل در مدل های مختلفی تولید می شود که هر کدام ویژگی ها و کاربردهای خاص خود را دارند. این دستگاه ها عبارتند از:

 

دستگاه سونوگرافی پرتابل لپتاپی:

 

این دستگاه مانند یک لپتاپ به راحتی حمل می شود و برای استفاده نیاز به باتری قابل شارژ دارد. در واقع وزن این سونوگرافی نسبت به سایر سونوگرافی های پرتابل بیشتر است. تصاویر حاصل از این مدل کیفیت نسبتا بالایی دارند و با وضوح و سرعت زیاد بر روی صفحه نمایش ظاهر می شوند.

 

 

دستگاه سونوگرافی با مانیتور مجزا:

 

این دستگاه نیز نوعی سونوگرافی پرتابل است که در آن بر خلاف مدل لپتاپی، یک مانیتور جدا از سایر اجزا وجود دارد و لازم است برای استفاده، سیستم دستگاه به مانیتور وصل شود. در واقع می توان گفت این دستگاه بسیار کوچک و قابل حمل است که می توان آن را به انواع مانیتورها متصل نمود بنابراین جا به جایی آن آسان تر از دستگاه لپتاپی است.

 

 

دستگاه سونوگرافی پرتابل جیبی:

 

به این دستگاه سونوگرافی پرتابل موبایلی یا Handheld نیز گفته می شود که اندازه آن نسبت به مدل های دیگر بسیار کوچک است و وزن کمی دارد. این دستگاه نیز می تواند تصاویر را بر روی یک مانیتور مجزا با کیفیت بالا نشان دهد. عملکرد آن می تواند به صورت بی سیم و با استفاده از بلوتوث باشد و تصاویر به سرعت روی مانیتور نمایش داده شوند. این نوع سونوگرافی جدیدترین دستگاه پرتابل است که یک پروب کوچک به آن وصل می شود و در معاینات اورژانسی و فوری به خصوص در منزل کاربرد دارد.

 

کاربردهای دستگاه سونوگرافی پرتابل:

 

این دستگاه همانند سونوگرافی ثابت در موارد زیر به کار می رود:

• استفاده برای خانم های باردار به خصوص در ماه های آخر بارداری که ممکن است جا به جایی برای آن ها مشکل باشد و نیاز به معاینه و چکاپ در منزل بدون معطلی و نشستن در مطب پزشک وجود داشته باشد.
• افرادی که دچار مشکلات شدید قلبی و عروقی هستند و لازم است به سرعت در منزل معاینه شوند و زمان برای رسیدن بیمار به مطب پزشک هدر نرود.
• افرادی که ناتوانی در حرکت دارند، به طور مثال دچار مشکلات نخاعی یا آرتروز شدید هستند و جا به جایی آن ها سخت است.
• در شرایط اورژانسی که نباید تا رسیدن بیمار به بیمارستان وقت هدر برود و لازم است سونوگرافی و معاینه در منزل و اقدامات اولیه انجام شود.

 

 

به منظور اطلاعات بیشتر، مقاله ” تجهیزات پزشکی زنان و زایمان ” را مطالعه فرمایید.

 

 

علاوه بر کاربردهای فوق، دستگاه سونوگرافی پرتابل برای بررسی بخش های مختلف بدن و تشخیص انواع بیماری های به شرح زیر قابل استفاده است:

• بررسی اندام هایی مانند کبد و قلب، گرفتگی عروق، تشخیص کبد چرب و سایر مشکلات مربوط به کبد
• انجام چکاپ و بررسی سلامت انواع اندام ها و تشخیص التهاب و عفونت به خصوص در مواردی که بیمار درد دارد و نیاز به تشخیص سریع وجود دارد
• تشخیص مشکلات مختلف سیستم گوارش و روده ها؛ البته معمولا از آندوسکوپی برای بررسی بخش های مختلف سیستم گوارش استفاده می شود اما سونوگرافی پرتابل نیز روشی سریع برای تشخیص مشکل بیمار است
• در تشخیص بیماری های کلیه مانند سنگ کلیه و وضعیت کیسه صفرا به خصوص در شرایطی که بیمار دچار درد شدید کلیه شده یا ترشح بیش از حد صفرا رخ داده است و لازم است به سرعت اقدامات درمانی اعمال شود.
• تشخیص سریع مشکلات رحم و تخمدان و هم چنین بررسی سریع وضعیت جنین و سلامت وی. در بیماری هایی مانند تخمدان پلی کیستیک یا انواع عفونت های ادراری و مشکلات رحم و تخمدان می توان با استفاده از سونوگرافی واژینال که در آن از پروب مخصوص استفاده می شود، مشکل را شناسایی کرده و درمان نمود.
• بررسی سلامت نوزادان با توجه به این که امواج ساطع شده از دستگاه سونوگرافی پرتابل هیچ ضرری برای نوزاد ندارد و کاملا ایمن است.
• تشخیص انواع بیماری های مربوط به سینه مانند سرطان سینه یا وجود انواع کیست ها و توده های خوش خیم.
• تشخیص بیماری های مرتبط با تیروئید و هم چنین استفاده از سونوگرافی در حین انجام نمونه برداری تیروئید.

 

 

به منظور اطلاعات بیشتر، مقاله ” اکو قلب کودکان چیست و چه زمانی انجام می شود؟ ” را مطالعه فرمایید.

 

نحوه عملکرد سونوگرافی پرتابل:

 

برای کار با این دستگاه باید مشابه سونوگرافی ثابت عمل نمود. بسته به نوع سونوگرافی پرتابل، دستگاه روشن و راه اندازی شده و در صورت لزوم به مانیتور مجزا وصل می شود. بیمار باید روی یک سطح صاف دراز بکشد و ژل سونوگرافی بر روی محل مورد نظر ریخته شود. این ژل باعث می شود امواج صوتی مستقیما به سمت اندام مورد نظر بروند و تصاویر واضح تری ایجاد شوند. سپس پروب بر روی بدن قرار داده شده و حرکت داده می شود تا امواج صوتی از سر پروب به بافت های بدن برسند. در صورت نیاز ممکن است از بیمار درخواست شود که قبل از سونوگرافی مایعات زیادی بنوشد تا با پر بودن مثانه، تصاویر بهتری ایجاد شده و تشخیص مشکل بیمار آسان تر باشد. تصویر ایجاد شده بر روی مانیتور قابلیت چاپ روی کاغذ مخصوص با استفاده از پرینتر سونوگرافی دارد یا در صورت لزوم می توان تصویر به دست آمده را بر روی نرم افزارهای مختلف انتقال داد.

 

 

انواع پروب سونوگرافی پرتابل:

 

پروب های زیر در کاربردهای مختلف و بر اساس نوع معاینه و عمق بافت به کار می روند:

• پروب خطی Linear Probe: مناسب برای تصویربرداری های سطحی مانند پوست، عروق و عضلات
• پروب محدب Convex Probe: قابلیت نفوذ بیشتر به بافت و مناسب برای بررسی اندام هایی مانند کبد، کلیه و رحم
• پروب واژینال Endocavitay Probe: مناسب برای بررسی دقیق رحم، واژن و رکتوم
• پروب قلبی Phased Array Probe: برای معاینه قلب و بررسی عملکرد قلب و عروق با قابلیت نفوذ بالا به عمق بافت.

 

عوارض سونوگرافی:

 

این روش تصویربرداری عوارضی ندارد و با توجه به ایمن بودن امواج ساطع شده از آن و عدم استفاده از اشعه ایکس در این روش، کاملا قابل اطمینان و بی خطر است و همانند رادیولوژی محدودیت و خطر اشعه برای بیمار ندارد. اما ممکن است امواجی که از پروب ساطع می شوند کمی حالت گرما در پوست بیمار ایجاد کنند که البته این حس در تمام افراد وجود ندارد. هم چنین ممکن است در برخی افراد حساسیت خفیف ایجاد کند که این مورد نیز بسیار نادر است.

 

 

خرید دستگاه سونوگرافی پرتابل:

 

از آن جایی که دستگاه سونوگرافی، اعم از ثابت یا پرتابل بودن، برای بررسی بخش های مختلف بدن و تشخیص بیماری ها به کار می رود لازم است از بهترین برند و مدل تهیه شود. برندهای مختلفی مانند میندری Mindray و Siui در زمینه تولید انواع سونوگرافی فعالیت می کنند. هنگام خرید دستگاه علاوه بر توجه به برند و مدل آن، باید نوع سونوگرافی پرتابل از میان موبایلی، با مانیتور مجزا و لپتاپی بسته به کاربرد و محلی که دستگاه در آن به کار می رود انتخاب شود. هم چنین در صورتی که نیاز به سونوگرافی داپلر یا سه بعدی و چهار بعدی وجود دارد باید توجه شود که معمولا این نوع تصویربرداری ها در سونوگرافی پرتابل دارای محدودیت بوده و امکان پذیر نیستند. سونوگرافی داپلر در مواردی مانند بررسی جریان خون در عروق، جریان خون در بند ناف جنین و هم چنین بررسی قلب و انسداد رگ ها به کار می رود. پروب های دستگاه باید قابلیت ضد عفونی کردن آسان داشته باشند و جهت جلوگیری از کشیدگی و آسیب کابل های دستگاه باید از کیف حمل مناسب استفاده شود. انواع دستگاه سونوگرافی پرتابل توسط کارشناسان وب سایت تجهیز سلامت نیکان به شما معرفی و ارائه می شود.