دستگاه کمک تنفسی سی پپ (Continuous positive airway pressure) دستگاهی است که توسط پزشک برای مواقعی که بیمار دچار آپنه تنفسی(قطعی موقت تنفس) در هنگام خواب است تجویز می شود که به تنفس راحت تر بیمار در هنگام خواب کمک می کند. دستگاه سی پپ با ایجاد جریان هوای مثبت پیوسته، راه تنفسی بیمار را در هنگام عمل دم، باز می کند و همینطور خروپف بیمار را کاهش می دهد. تعداد آپنه تنفسی توسط تست خواب و در کلینیک تست خواب مشخص می شود. آپنه در خواب در حالات خطرناک می تواند منجر به سکته قلبی و یا مغزی شود.
دستگاه سی پپ یکی از تجهیزات کمک تنفسی است که برای کمک به درمان بیماری های مختلف ریوی مورد استفاده قرار می گیرد. سی پپ یا CPAP که مخفف Continuous Positive Airway Pressure می باشد خروپف را نیز درمان می کند. این دستگاه فشار مثبت به راه هوایی بیمار وارد کرده و عمل دم را امکان پذیر می کند. مهم ترین کاربرد این دستگاه در درمان آپنه تنفسی یا وقفه تنفس در خواب است که بسیار شایع بوده و در صورت عدم درمان مشکلات بسیاری از جمله بیماری های قلبی و مغزی را به همراه خواهد داشت. علاوه بر این، آپنه باعث خستگی و عدم هوشیاری فرد در طول روز می شود. پیش از استفاده از دستگاه سی پپ لازم است از بیمار یک تست خواب گرفته شود تا بر اساس آن پزشک دستگاه را با تنظیمات لازم تجویز نماید.
“پیشنهاد می شود برای اطلاعات بیشتر مقاله تست خواب چیست و چگونه انجام می شود را مطالعه فرمایید”
دستگاه سی پپ با استفاده از یک پمپ هوا، جریان هوا را با فشار تنظیم شده توسط ماسک به بیمار منتقل می کند. تنظیمات دستگاه بر اساس اطلاعات مندرج در تست خواب توسط پزشک یا کارشناس متخصص تنظیم می شود. این تنظیمات شامل پارامترهایی مانند تعداد آپنه، زمان به خواب رفتن و… می باشد که در نهایت فشار هوای ورودی به ماسک را تعیین می کند. ماسک توسط لوله خرطومی که نقش رابط را دارد به دستگاه متصل می شود. از دیگر اجزای دستگاه سی پپ، مخزن رطوبت ساز است که داخل آن را از آب پر می کنند و با استفاده از گرم کن با تولید بخار آب کمک می کند تا هوای مرطوب وارد ریه بیمار شده و خشکی هوای ورودی بیمار را اذیت نکند. در ورودی دستگاه نیز فیلترهایی وجود دارند که آلودگی و گرد و غبار را خذف می کنند و احتمال عفونت های تنفسی را کاهش می دهند.
به منظور شناسایی و درمان اختلالات تنفسی در خواب، تست خواب یا پلی سومنوگرافی(Polysomnography) در مرکز درمانی و توسط فرد متخصص انجام می شود. به این منظور بیمار یک شب را در کلینیک مخصوص بستری می شود تا توسط دستگاه تمام اختلالات خواب مانند آپنه مرکزی خواب، آپنه انسدادی، اختلالات رفتاری خواب REM، پاراسومنیا و… تشخیص داده شود. نتیجه تست در قالب یک گزارش در اختیار بیمار قرار می گیرد تا برای پزشک متخصص ارسال شود. به طور خلاصه آپنه تنفسی قطع تنفس هنگام خواب است که می تواند به صورت متعدد اتفاق بیفتد. آپنه سه نوع اصلی دارد:سی پپ
پزشک متخصص با بررسی نتایج تست خواب مانند زمان و تعداد آپنه ها تجویز می کند که بیمار به دستگاه کمک تنفسی نیاز دارد یا خیر و اگر نیاز دارد دستگاه سی پپ و یا بای پپ مورد احتیاج وی است. از آن جایی که استفاده از این دستگاه ها هزینه بر و برای سلامتی مهم است، همواره توصیه می شود که تهیه و استفاده از دستگاه با تجویز پزشک متخصص و زیر نظر کارشناس مهندسی پزشکی انجام شود. با استفاده از سی پپ، علاوه بر این که مشکل بیمار به مرور درمان می شود، بیمار در طول روز احساس بهتری نیز خواهد داشت و از خستگی و خواب آلودگی وی کاسته می شود. لازم به ذکر است که در صورت حاد بودن بیماری، ممکن است پزشک توصیه کند که بیمار در طول روز نیز ساعاتی از دستگاه استفاده نماید. در مواردی ممکن است بیمار نتواند به راحتی با دستگاه ارتباط برقرار کند یا قادر به تحمل دستگاه به خصوص در طی خواب باشد. در چنین مواردی پزشک ممکن است توصیه کند که بیمار چند ساعت در طول روز هنگام مطالعه یا تماشای تلویزیون از سی پپ استفاده نماید تا به مرور به آن عادت کند.
دستگاه سی پپ دارای اجزای زیر می باشد:
ماسک تنفسی می تواند به صورت نازال بینی(Nasal) یا تمام صورت(Full Face) باشد و باید به گونه ای روی صورت بیمار ثابت شود که هیچ نشتی هوایی وجود نداشته باشد. ماسک های نازال به بیمار اجازه می دهند که هنگام خواب تحرک بیشتری داشته باشد اما برای کسانی که عادت دارند در طول خواب از دهان تنفس کنند و یا دچار آلرژی یا سرماخوردگی هستند چندان مناسب نیست. در مقابل ماسک تمام صورت برای بیمارانی که نیاز به فشار بالاتر هوا دارند و یا از دهان تنفس می کنند، راحت تر هستند. اما نشت هوا در این ماسک ها محتمل تر است و بیمارانی را که به پهلو و یا شکم می خوابند و یا از عینک استفاده می کنند، دچار مشکل می کند. ماسک های صورت چه نازال بینی چه تمام صورت، سایزبندی دارند که بر اساس اندازه و فرم صورت بیمار جدا از دستگاه عرضه می شوند.
مزایای استفاده از این روش مشخص و ثبت شده است. جریان هوای مثبت باعث تسهیل تنفس و تامین اکسیژن مورد نیاز بدن است. خواب راحت و بدون بیدار شدن های مداوم، کاهش احتمال حمله های قلبی، کاهش فشار خون، کاهش خواب آلودگی در طول روز و… از مزایای استفاده از سی پپ هستند. علاوه بر این به افزایش حجم ریوی، کاهش آتلکتازی ریه، افزایش انطباق پذیری ریه و باز ماندن آلوئول های ریوی کمک می کند. سایر مزایای این دستگاه عبارتند از:
استفاده از این دستگاه سختی هایی نیز دارد و ممکن است باعث بروز مشکلاتی بشود و بیمار را در استفاده از دستگاه مردد سازد. در ابتدای استفاده، فرد ممکن است به راحتی به خواب نرود و فشار هوای مداوم، وی را اذیت کند، احساس اضطراب و کلاستروفوبیا(Claustrophobia)، گرفتگی بینی، خشکی دهان، ناراحتی پوستی در نواحی که ماسک با پوست در تماس است و… از مواردی هستند که هنگام استفاده از دستگاه ممکن است ایجاد شوند. اما بیمار باید طبق نظر پزشک با استفاده تدریجی از دستگاه حتی در زمان بیداری، به مرور بدن خود را به سی پپ عادت داده و شیوه درمانی خود را ادامه دهد.
سوالی که همواره برای کاربران مطرح است این است که تفاوت سی پپ(CPAP) و اتو سی پپ(APAP) چیست و چه زمانی باید از کدام استفاده کرد؟ تفاوت اصلی بین این دو دستگاه این است که سی پپ روی یک میزان فشار هوای مشخص طبق تست خواب بیمار تنظیم می شود اما اتوسی پپ دارای فشار هوای متغیر است و به صورت اتوماتیک هنگام خواب آپنه را تشخیص داده و در زمان مناسب، فشار مثبت را به سیستم تنفسی بیمار وارد می کند. لازم به ذکر است که اتو سی پپ قیمت بالاتری دارد. در موارد زیر اتو سی پپ می تواند بیشتر از سی پپ به بیمار کمک کند:
پیشنهاد می کنیم برای اطلاع از تفاوت سی پپ و بای پپ مقاله “تفاوت دستگاه سی پپ و بای پپ” را مطالعه بفرمایید.
دستگاه اکسیژن ساز، اکسیژن محیط را دریافت کرده و پس از تغلیظ به ریه بیمار می رساند. اما در دستگاه سی پپ اکسیژن رسانی انجام نمی شود، بلکه همان طور که قبل تر نیز ذکر شد، هوای محیط وارد دستگاه شده و پس از رسیدن به فشار مناسب به ریه بیمار انتقال داده می شود. دستگاه اکسیژن ساز در شرایطی که اکسیژن خون با استفاده از دستگاه پالس اکسی متر، پایین تر از حد نرمال تشخیص داده شده است استفاده می شود که این شرایط معمولا شامل عفونت ریه یا سایر بیماری ها و مشکلات می باشد.
تمیز کردن قسمت های مختلف سی پپ به شکل زیر است:
در بازار تجهیزات پزشکی ایران، برندهای متنوعی از سی پپ ارائه می شود که ساخت کشورهای مختلفی هستند و ویژگی های متنوعی دارند. در میان برندهای ایرانی، میکومی و EGT استانداردترین و با کیفیت ترین کالاها را تولید می کنند که با توجه به ویژگی های معقولی که دارند، به درمان مشکلات بیمار از جمله آپنه یا سایر مشکلات تنفسی که قبل تر به آن ها اشاره شد کمک می کنند. دستگاه های تولید آلمان از برند لوون اشتاین(Lowenstein) بوده و دستگاه های چینی از برند BMC می باشند. در نهایت دستگاه های آمریکایی تولید برندهای رزمد(Resmed) و Devilbiss هستند. تمامی این شرکت های تولید کننده دستگاه هایی با کیفیت بسیار عالی ارائه می دهند و ممکن است در برخی ویژگی ها تفاوت هایی با یکدیگر داشته باشند که بر روی قیمت آن ها تاثیرگذار است.
با توجه به برندهای متنوع سی پپ که قبل تر به آن ها اشاره شد، می توان گفت که بیماران با طیف گسترده ای از انواع این دستگاه رو به رو هستند که می توانند بر اساس تشخیص و تجویز پزشک و بسته به توانایی مالی خود از میان آن ها بهترین دستگاه را انتخاب نمایند. لازم به ذکر است که قیمت ها بر اساس تغییرات بازار تجهیزات پزشکی و نوسانات ارز به روز رسانی می شوند. در ادامه محدوده قیمت های حال حاضر برای دستگاه های تولید کشورهای مختلف ارائه شده است:
“پیشنهاد می شود برای اطلاعات بیشتر مقاله “نکاتی که هنگام خرید دستگاه سی پپ باید بدانیم” را مطالعه فرمایید”
در بازار تجهیزات پزشکی ایران انواع برندهای آمریکایی، استرالیایی، آلمانی، تایوانی، چینی و… وجود دارند. از این برندها می توان به رزمد، فیلیپس، دویل بیس، لوون اشتاین، اپکس(Apex) و … اشاره کرد. همچنین ماسک دستگاه می تواند از برند خود دستگاه باشد و یا از برند متفرقه تهیه شود که هزینه کمتری دارند. دستگاه های آمریکایی مانند فیلیپس و رزمد(ساخت استرالیا) و آلمانی مانند لوون اشتاین در مقایسه با بقیه برندها برای بیمارانی که مشکلات حاد تنفسی دارند مناسب تر هستند. شرکت تجهیز سلامت نیکان با استفاده از تیم کارشناس دستگاه های تنفسی، شما را در تمام مراحل تست خواب و تیتراسیون، خرید و نصب دستگاه ها یاری می دهد.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.