دستگاه اتوکلاو از جمله وسایل پر کاربردی است که برای استریل کردن تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهی استفاده می شود. این دستگاه در درجه حرارت 100 درجه سانتیگراد و در محفظه بسته تحت فشار، بخار تولید می کنند که در نتیجه متراکم شدن بخار، فشار و دمای آن افزایش می یابد.
دستگاه اتوکلاو به منظور استریل کردن تجهیزات پزشکی با فشار و بخار آب مورد استفاده قرار گرفته و دما را تا ۱۰۰ درجه سانتی گراد بالا می برد. در چنین دمایی، فشار بخار از فشار اتمسفری بالاتر رفته و شرایط برای استریل کردن تجهیزات بهینه می شود. به طور عمومی تمامی موارد عفونی مانند عوامل بیولوژیک آلوده، سلول های انسانی، حیوانی و گیاهی، محصولات خونی و … توسط دستگاه اتوکلاو استریل می شوند.
برای کار با دستگاه اتوکلاو لازم است ابتدا در سینی آن آب ریخته شود. سینی باید تا قسمت Max علامت گذاری شده پر شود و سپس سر جای خود قرار داده شود. اگر میزان آب آن کم باشد دستگاه اخطار می دهد. سپس تجهیزات مورد نظر در محفظه دستگاه قرار داده می شوند و درب بسته می شود. در این حالت باید مدت زمان استریل شدن مشخص شده و دکمه On فشرده شود. پس از آغاز کار دستگاه، فشار و دمای محفظه تا میزان مورد نظر بالا می رود. این دستگاه تبدیل آب به بخار را به دو شکل انجام می دهد:
لازم به ذکر است که هوای درون دستگاه باید کاملا با بخار آب جایگزین شود در غیر این صورت هوای باقی مانده اجازه ورود بخار به سیستم را نمی دهد. زمان استریل شدن تجهیزات از هنگامی در نظر گرفته می شود که دمای کل دستگاه به میزان مورد نظر رسیده باشد. پس از پایان کار دستگاه، چراغ گرمکن آن که از نوع LED است خاموش می شود و عبارت End of sterile بر روی نمایشگر دستگاه نمایان می گردد. با فشردن دکمه Power باید دستگاه خاموش شده و سپس شیر تخلیه بخار آن باز شود تا بخار کاملا خارج شود و فشار به صفر برسد. در این حالت امکان باز کردن درب دستگاه وجود دارد.
برای اطلاعات بیشتر، مقاله ” استریل کردن تجهیزات پزشکی با فور و اتوکلاو “ را مطالعه بفرمایید.
با توجه به نوع ابزار دستگاه اتوکلاو به سه کلاس N، S و B تقسیم بندی می شود. این طبقه بندی به منظور صحت عملکرد استریلیزاسیون با توجه به نوع وسایل صورت می گیرد.
کلاس N: بر اساس استاندارد اتوکلاو قادر است ابزارآلات جامد بدون پوشش را استریل کند. بدین ترتیب تضمینی برای استریل وسایل پوشش دار(اعم از پارچه یا کاغذ های مدیکال) و نیز وسایل حفره دار وجود ندارد. این کلاس فاقد پمپ خلا است.
کلاس S: وسایلی که در این اتوکلاو می توان استریل کرد توسط کارخانه سازنده مشخص می شود. این اتوکلاو می تواند ابزارآلات بدون پوشش جامد یا پوشش دار جامد، مواد نساجی مثل پارچه، گاز تک لایه و وسایل حفره دار کلاس B را استریل کند. اتوکلاو کلاس S می تواند با پمپ خلا یا بدون آن تجهیز شود و به طور قطع دارای سیکل خشک کن است.
کلاس B: این اتوکلاو می تواند انواع ابزارهای پوشش دار جامد و بدون پوشش، مواد نساجی و ابزارهای حفره دار را استریل کند. اتوکلاوهای کلاس B دارای پمپ خلا قدرتمندی است که می تواند تا حدود ۰/۹- بار خلا ایجاد کند.
عواملی که بر استریل کردن بخار تاثیر می گذارد عبارتست از: بخار اشباع، حرارت و زمان. این مواد را می توان در معرض بخار در چرخه حرارتی مجزا قرار داد اما این روش استریل کردن تاثیر کمتری نسبت به در معرض قرار دادن متناوب مواد در سه چرخه و طی سه روز دارد که ممکن است باعث کشته شدن تمام اشکال و فرم های رویشی میکروب ها شود. نسل های امروزی دستگاه اتوکلاو دارای سه مرحله عملیاتی قبل از خلا، استریل و بعد از خلا هستند.
اتوکلاوها از نظر شکل ظاهری و کاربرد دارای سه نوع رومیزی، ایستاده و بیمارستانی هستند. اتوکلاوهای رومیزی دارای درب از رو به رو هستند و بیشتر در مطب های دندانپزشکی، کلینیک ها و اتاق های عمل کاربرد دارند. این اتوکلاو ها در حجم هایی مانند ۲۳ و ۳۰ لیتری ساخته می شوند.
اتوکلاو های ایستاده ظاهری شبیه به زودپز دارند که درب آن از بالا باز می شود. این اتوکلاوها بیشتر در آزمایشگاه ها کاربرد دارند و درمقایسه با مدل رومیزی قیمت مناسب تری دارند. اتوکلاوهای بیمارستانی درب از رو به رو دارند اما در حجم های بزرگ از ۱۳۰ لیتر به بالا ساخته می شوند و برای استفاده در بیمارستان ها و مراکز درمانی بزرگ مفید هستند.
در بازار تجهیزات پزشکی ایران، انواع اتوکلاوها در کلاس ها و حجم های مختلف از برندهای تولید داخل مانند کاوش مگا و پارس مهر یافت می شوند. این برندها انواع اتوکلاوها را برای استفاده در مطب ها، بیمارستان ها و آزمایشگاه ها تولید می کنند و کیفیت بسیار خوبی دارند.
شرکت تجهیز سلامت نیکان شما را در خرید انواع دستگاه اتوکلاو مشاوره و یاری می دهد.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.