ساکشن جراحی چیست؟

دستگاه ساکشن جراحی علاوه بر اتاق عمل، بسته به کاربرد در اتاق ریکاوری، بخش بستری و مراقبت های ویژه نیز استفاده می شود. ساکشن که در اصطلاح تخصصی آسپیراتور نیز نامیده می شود دستگاهی است که با ایجاد یک فشار منفی توسط پمپ خلاء امکان مکش مایعاتی مانند آّب، خون، خونابه، چربی و مایعات میان بافتی را فراهم می کند. ساکشن جراحی به طور کلی شامل یک پمپ وکیوم، مخزن جمع آوری مایعات، رگولاتور یا تنظیم کننده میزان مکش، لوله های رابط و فیلترهای آنتی باکتریال است.

کاربردهای دستگاه ساکشن جراحی:

همان طور که گفته شد ساکشن جراحی در بخش های مختلف درمانی استفاده می شود که از جمله کاربردهای آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مکش مایعات مختلف از محل تحت جراحی به منظور دید بهتر جراح.
• مکش مخاطی که ممکن است راه هوایی و تنفس بیمار را مسدود کنند.
• برداشتن توده های توموری نرم.
• تشخیص محل خونریزی.
• تخلیه آبسه.
• تخلیه مایع مغزی نخاعی.
• کمپرس کردن رگ خونریزی کننده.

دسته بندی ساکشن ها:

ساکشن ها بر اساس عوامل مختلفی می توانند طبقه بندی شوند:

• قدرت مکش: بر اساس قدرت مکندگی ساکشن ها به سه گروه تقسیم می شوند:

• • خلاء پایین: فشار کمتر از KPa 20
  • خلاء متوسط: فشار بالاتر از KPa 20
  • خلاء بالا: فشار بالاتر از KPa 60

 قدرت مکش هم چنین بر اساس واحد lit/min سنجیده می شود که به عنوان مثال قدرت ساکشن های متوسط ۲۰ لیتر بر دقیقه و ساکشن هایی که برای عمل جراحی مانند لیپوساکشن استفاده می شوند تا ۹۰ لیتر بر دقیقه می باشد.

• بر اساس حجم و تعداد مخزن: عموما ساکشن ها یا به صورت تک شیشه و یا به صورت دو شیشه ساخته می شوند. حجم شیشه ها می تواند ۱٫۵، ۲٫۵، ۴ و… لیتری باشد. با توجه به این که دستگاه برای چه کاربردی استفاده می شود می توان حجم مورد نیاز را انتخاب کرد. این محفظه می تواند از جنس شیشه یا پلاستیک باشد که توسط یک درپوش پوشیده می شود.
• قابل حمل بودن: دستگاه می تواند به صورت پرتابل یعنی هم با برق و هم با باتری کار کند و یا ثابت باشد و فقط با برق کار کند. ساکشن های پرتابل معمولا در آمبولانس ها استفاده می شوند. هم چنین ساکشن می تواند به صورت رومیزی یا چرخ دار باشد یا به صورت سانترال باشد که در بیمارستان ها کاربرد دارد و به مخزن یک بار مصرف یا چند بار مصرف متصل می شود.
• کاربرد: بر اساس کاربرد ساکشن ها می توانند خانگی، مطبی، بیمارستانی و آمبولانسی باشند. هر کاربردی نیازمند قدرت مکش و حجم شیشه مناسب خود است. ساکشن هایی که برای جراحی های محدود استفاده می شوند، ساکشن های دو شیشه با حجم شیشه ۲٫۵ لیتر و قدرت مکش بالاتر از ۲۰ لیتر بر دقیقه هستند. این دستگاه ها معمولا در جراحی های دندان کاربرد دارند.

هم چنین برای کاربرد در جراحی های دیگر مانند جراحی زنان و زایمان، سقط جنین(کورتاژ)، لیپوساکشن و… معمولا ساکشن های با حجم شیشه ۲٫۵ یا ۴ لیتری و قدرت مکش بالاتر از ۹۰ لیتر در دقیقه استفاده می شوند. بسته به این که ساکشن در کدام محل بدن استفاده می شود، سر ساکشن های متفاوت به کار برده می شود. به طور مثال سر ساکشن مورد استفاده در عمل جراحی زیبایی با عمل جراحی در ناحیه شکم یا قفسه سینه متفاوت است.

عملکرد دستگاه ساکشن جراحی:

دستگاه ساکشن فشار منفی ایجاد کرده و آن را به وسیله لوله اتصال پلاستیکی هدایت می کند. برای ایجاد این فشار منفی در دستگاه های ساکشن مختلف، سیستم های متفاوتی به کار می رود. استفاده از پمپ های روغنی، سیلندرهای بدون روغن و فشار ایجاد شده توسط گاز اکسیژن فشرده شده در مخزن اکسیژن، روش هایی هستند که می توان بر اساس آن ها در دستگاه ساکشن فشار منفی ایجاد کرد. این فشار سبب ایجاد خلاء شده و مایعات را از محل مورد نظر خارج می کند.

نکات مهم در استفاده از ساکشن جراحی:

• تمام قسمت های دستگاه ساکشن جراحی، قبل و بعد از هر بار استفاده باید ضدعفونی شوند.
• سطح زیر دستگاه باید مقاوم و بدون شیب باشد.
• پیش از استفاده از دستگاه در عمل جراحی بهتر است مکش دستگاه امتحان شود.
• قبل از استفاده از ساکشن، فشار دستگاه باید تنظیم شود.
• پیش از استفاده از دستگاه، باید لوله دستگاه بررسی شود تا گره یا سوراخی در طول لوله ایجاد نشده باشد.
• در زمان استفاده از ساکشن، بیمار در وضعیت مناسبی قرار بگیرد. در صورتی که بیمار بیهوش است بهتر است به پهلو قرار داشته باشد.
• زمان مناسب برای هر بار انجام عمل ساکشن ۱۵ ثانیه است و بهتر است بین هربار استفاده بین ۲۰ تا ۳۰ ثانیه فاصله وجود داشته باشد.
• با رسیدن حجم مایع جمع شده در مخزن دستگاه به مقدار نشانه گذاری شده، محفظه مخزن سریع تخلیه شود؛ در غیر این صورت ممکن است مایع به داخل موتور دستگاه نفوذ کند.
• پس از پایان کار با دستگاه علاوه بر شستن مخازن دستگاه، لوله دستگاه باید با مکش مقداری آب و محلول ضدعفونی کننده، استریل شود.
• برای تمیز کردن محفظه دستگاه بهتر است ابتدا از یک پارچه مرطوب و آغشته به صابون و بعد از آن از یک پارچه خشک بدون پرز استفاده کرد. باید دقت کرد که مایع به داخل دستگاه ساکشن نرسد.
• فیلترهای دستگاه ساکشن هر ۶ ماه یک بار باید تمیز یا در صورت لزوم تعویض شوند.
• عملکرد کلی و کالیبراسیون دستگاه باید هر ۶ ماه یک بار بررسی شود.

نکات مهم در خرید ساکشن:

به طور خلاصه نکاتی که هنگام خرید دستگاه ساکشن باید به آن ها توجه کرد عبارتند از:

• قدرت مکش و حجم مخزن دستگاه
• کاربرد دستگاه(خانگی یا بیمارستانی)
• قابل حمل یا ثابت بودن دستگاه
• صدای دستگاه و لرزش آن
• حجم مخازن دستگاه
• جنس لوله دستگاه که ضد جرقه باشد و گرفتگی ایجاد نکند
• استانداردهای تولید دستگاه(FDA یا CE)
• قابلیت استریل شدن(اتوکلاو شدن) مخازن دستگاه.

خرید ساکشن جراحی در بازار تجهیزات پزشکی ایران

برندهایی مانند زنیت مد، کامی، مداپ، اتمس و… ساخت کشورهای سوئیس، ایتالیا، آلمان و… ساکشن هایی را در بازار تجهیزات پزشکی ایران موجود دارند. هم چنین شرکت های ایرانی مانند صاایران نیز در زمینه ساخت ساکشن جراحی فعالیت می کنند. شرکت تجهیز سلامت نیکان بر اساس دانش مهندسی و تجربه کارشناسان خود، مصرف کنندگان را در خرید دستگاه ساکشن بر اساس نیاز، مشاوره و یاری می دهد.