دستگاه الکتروشوک چیست؟

هم زمان با هر ضربان قلب که منجر به پر و خالی شدن قلب و گردش خون می شود، یک الگوی منظم و هماهنگ الکتریکی در قلب و در سلول های ماهیچه قلب اتفاق می افتد. هنگامی که به هر دلیلی این الگوی الکتریکی بر اساس ناهماهنگی(فیبریلاسیون) تغییر می کند، انقباض ماهیچه های قلب نامتعادل شده و خون پمپ نمی شود. این عمل موجب کاهش فشار خون، کمبود اکسیژن، آسیب ماهیچه قلبی و مرگ نابهنگام می شود. در چنین شرایطی لازم است ضربان قلب به صورت مصنوعی ایجاد شود و عملکرد قلب به حالت نرمال برگردد. به این منظور از دستگاه الکتروشوک یا دفیبریلاتور استفاده می شود. این دستگاه در بخش های مختلف مراکز درمانی به خصوص بخش اورژانس و مراقبت های ویژه استفاده می شود. علاوه بر این از مدل پرتابل آن در آمبولانس و در حین رساندن بیمار به مراکز درمانی کمک گرفته می شود.

خرید اینترنتی دستگاه الکتروشوک

ساختار دستگاه الکتروشوک:

دستگاه الکتروشوک از قسمت های زیر تشکیل شده است:

1. منبع تغذیه: انرژی دستگاه با استفاده از برق شهری تامین می شود و در مواردی که نیاز به استفاده از باتری قابل شارژ باشد، با استفاده از یک کابل مناسب شارژ می شود. باتری های به کار رفته در دستگاه معمولا از دو مدل سرب و اسیدی یا نیکل کادمیم هستند که باتری نیکل کادمیم کوچک تر است و برای تامین ولتاژ مورد نیاز باید از چند عدد از این باتری استفاده شود.
2. صفحه نمایش دستگاه که پارامترهای مختلف مانند انرژی انتخاب شده جهت وارد کردن شوک، سیگنال قلب، ضربان قلب، وضعیت پروب ها و میزان شارژ باتری را نشان می دهد.
3. یک صفحه کلید برای روشن و خاموش کردن دستگاه و هم چنین اعمال تنظیمات مختلف مانند میزان شوک مورد نیاز. معمولا شوک از ۵ تا ۴۰۰ ژول وارد می شود. این بخش برای شارژ و دشارژ کردن خازن، پرینت سیگنال ECG و هم چنین انتخاب مد اعمال شوک استفاده می شود.
4. پروب ثبت ECG: این قسمت سیگنال قلب را ثبت می کند و بررسی می کند که عملکرد قلب پس از اعمال شوک به حالت عادی برگشته باشد. این بخش باید مدار محافظ داشته باشد زیرا شوک اعمال شده باعث خرابی تقویت کننده های الکتروکاردیوگراف می شود.
5. الکترودهای دستگاه: این الکترودها انواع مختلفی دارند که به شرح زیر می باشند:

• • الکترود خارجی یا External: این الکترود پدال دستی نیز نام دارد و به دو شکل Apex و Sternum موجود است که Apex در قسمت نوک یا پایین قلب و استرنوم در قاعده یا بالای قلب قرار می گیرد. انواع دیگر الکترودهای اکسترنال، به صورت چسبی هستند و دو طرف قلب بر روی پوست قرار داده می شوند. این الکترودها در الکتروشوک های اتوماتیک و نیمه اتوماتیک استفاده می شوند.
  • الکترود داخلی یا Internal: این مدل به نان قاشقی نیز معروف هستند و در عمل های جراحی قلب باز برای اعمال شوک الکتریکی به قلب استفاده می شوند.

برای اطلاعات بیشتر، مقاله ” از دستگاه الکتروشوک چه می دانیم؟ “ را مطالعه بفرمایید.

انواع دستگاه الکتروشوک:

دستگاه های الکتروشوک بر اساس نوع به کارگیری به دو دسته داخلی و خارجی تقسیم می شوند. الکتروشوک خارجی، که در خارج بدن استقاده می شود، بر اساس تکنولوژی ساخت به دو دسته تک فاز(Monophasic) و دو فاز(Biphasic) تقسیم می شود که می تواند به صورت خودکار یا تنظیم دستی باشند.

دستگاه های تک فاز به نسبت قدیمی تر هستند. در این دستگاه ها جریان الکتریکی فقط از یکی از الکترودها به سمت دیگری می رود. اما در دستگاه های دو فاز، جریان الکتریکی طی دو مرحله به بیمار منتقل می شود. به عبارت دیگر جریان الکتریکی علاوه بر مسیر رفت، یک مسیر برگشت نیز طی می کند. بنابراین در تکنولوژی دو فاز میزان کمتری از انرژی الکتریکی و در مقابل جریان موثرتری به قلب وارد می شود و در عین حال عوارض جانبی مانند سوختگی پوستی و آسیب بافت ها کاهش پیدا می کند.

در کنار دستگاه های دارای تنظیم دستی، دستگاه الکتروشوک اتوماتیک یا AED نیز وجود دارد که برای استفاده عمومی طراحی و ساخته شده است. از آن جایی که هر دقیقه برای احیای بیماری که دچار مشکل قلبی شده است، بسیار حیاتی است، این دستگاه ها با اعمال شوک الکتریکی در دقایق اولیه، تا رسیدن گروه نجات حرفه ای، می توانند به نجات بیمار کمک کند. دستگاه های AED به صورت خودکار عمل می کنند و امدادگر را راهنمایی می کنند. به این ترتیب که بعد از متصل کردن الکترودها به بدن بیمار، وضعیت و ریتم قلبی بیمار به صورت اتوماتیک توسط دستگاه بررسی می شود و اگر لازم باشد به صورت خودکار انرژی دستگاه تنظیم و به بیمار شوک وارد می شود. دستگاه های AED می توانند تک فاز و یا دو فاز باشند که امروزه به دلیل اجتناب از مشکلات سوختگی و آسیب های پوستی و قلبی، بیشتر از تکنولوژی دو فاز با انرژی پایین حدود ۱۲۰ تا ۲۰۰ ژول در این دستگاه ها استفاده می شود.

برای اطلاعات بیشتر، مقاله ” تجهیزات پزشکی قلب و عروق “ را مطالعه بفرمایید.

نحوه استفاده از دستگاه الکتروشوک:

همان طور که گفته شده، دستگاه الکتروشوک دارای دو نوع اصلی اتوماتیک(AED) و غیر اتوماتیک(مونو فازیک و بای فازیک) می باشد. نحوه استفاده از دستگاه الکتروشوک اتوماتیک تا حد زیادی آسان تر است به طوری که در مواقع اورژانسی تحت نظر کسی که صرفا نحوه انجام کار با دستگاه را بلد باشد قابل به کارگیری است:

• ابتدا اطراف بیمار را خلوت کنید و دستگاه را روشن نمایید.
• سپس پدهای دستگاه الکتروشوک را که چسبنده هستند، مشابه تصویری که بر روی آن ها قرار دارد به سینه بیمار بچسبانید. معمولا پد اول در سمت راست، قسمت بالایی سینه و زیر استخوان ترقوه و پد دوم در پهلوی سمت چپ چسبانده می شود.
• پس از اتصال پدها به بیمار، عملیات احیا را متوقف نمایید و بیمار را لمس نکنید تا دستگاه کار تحلیل وضعیت بالینی بیمار را انجام دهد.
• دستگاه پس از بررسی وضعیت بیمار و ریتم قلبی او، تشخیص می دهد که اعمال شوک ضرورت دارد یا خیر. در صورتی که دستگاه اعلام کرد که شوک لازم است، از بیمار فاصله بگیرید و دگمه اعمال شوک دستگاه را فشار دهید. دقت داشته باشید که هنگام اعمال شوک، با بیمار تماس نداشته باشید.

در مورد دستگاه های غیر اتوماتیک نحوه استفاده دستگاه الکتروشوک نیاز به تخصص و شناخت دستگاه دارد و حتما باید در مراکز درمانی و زیر نظر پزشک متخصص صورت گیرد. این دستگاه ها مجهز به الکترودهای ECG هستند که می توانند نوار قلب بیمار را بر اساس لید انتخابی نمایش دهند. البته پدال دستگاه ها هم توانایی آنالیز ریتم قلبی را دارند استفاده از پدال ها به عنوان مرجع ECG توصیه نمی شود زیرا ممکن است به دلیل نویز احتمالی خطا ایجاد کنند. به طور پیش فرض در دستگاه های الکتروشوک بای فازیک انرژی دستگاه بر روی ۱۲۰ ژول تنظیم می شود اما با استفاده از یک سوئیچ می توان انرژی مورد نظر را انتخاب کرد. پس از آن باید پدال ها را شارژ نمود که ممکن است چند ثانیه طول بکشد و در ادامه دستگاه برای اعمال شوک به بیمار آماده است.

برای اعمال شوک، ژل یا ماده هادی به اندازه کافی روی سطح الکترودهای دستگاه را آغشته می کند تا هوای بین پوست و الکترودها از بین برود. وقتی انرژی ذخیره شده مورد نیاز توسط مانیتور نشان داده شد، دکمه انتقال انرژی که روی دسته الکترود است فشار داده می شود تا تخلیه انرژی انجام گیرد، با این عمل شوک الکتریکی به بیمار وارد می شود. میزان تخلیه ای برای افراد بالغ ۲۰۰ تا ۴۰۰ ژول و برای کودکان از ۵۰ تا ۲۰۰ ژول تنظیم می شود. شوک به قلب منتقل شده و ضربان منظم به قلب باز می گردد. این دستگاه قادر است توسط الکترودها و از طریق دیواره قفسه سینه یک شوک الکتریکی واحد به قلب وارد آورد و ناهماهنگی دهلیز یا بطن را برطرف نماید. الکترودها روی قفسه سینه به گونه ای قرار می گیرند که یکی در قسمت بالایی استخوان جناغ و دیگری روی نوک قلب باشد.

مشکلات احتمالی استفاده از الکتروشوک:

از آن جایی که دستگاه دفیبریلاتور در مواقع بسیار حساس در تماس نزدیک بیمار است، از لحاظ صحت عملکرد دارای اهمیت ویژه ای است به طوری که خطا یا نقص عملکرد آن به مرگ بیمار منجر می شود. دفیبریلاسیون ممکن است به علل متعدد مانند اعمال نامناسب تکنیک احیاء قلبی ریوی(CPR)، اشتباه اپراتور و باتری های معیوب یا خالی شده با موفقیت انجام نشود. هم چنین شایع ترین مشکل در استفاده از دفیبریلاتورها، سوختگی های پوستی در محل اتصال الکترود ها است که در صورت تکرار شوک، عمیق تر نیز می شود.

جهت جلوگیری از این ضایعه لازم است، که کاربران از تماس مستقیم الکترودها با پوست اجتناب کنند. ولتاژ بالای روی پدال ها، در سطح تخلیه به شدت خطرناک و احتمالا مرگبار است، بنابراین هرگز نباید با آن تماس پیدا کرد مگر هنگام اطمینان از خاموشی و یا بدون بار بودن دستگاه. هم چنین عمل دفیبریلاسیون هیچ گاه نباید به تنهایی انجام شود. باید فرد دومی حاضر باشد تا در صورت نیاز، عملیات CPR را انجام دهد.

نکات مهم در استفاده و نگه داری دستگاه:

• دستگاه الکتروشوک باید در محیطی با دمای مناسب قرار داده شود و تحت دمای بالا یا پایین یا تابش مستقیم نور نباشد.
• این دستگاه باید دور از مواد شیمیایی باشد و از افتادن و آسیب آن نیز جلوگیری شود.
• پس از استفاده از دستگاه باید ژل روی الکترودها پاک شود تا رسوب ایجاد نشود.
• اگر ژل روی الکترودها خشک شده باشد برای پاک کردن آن نباید از وسیله نوک تیز استفاده شود.
• برای تمیز کردن دفیبریلاتور باید از پارچه تمیز و بدون پرز و محلول پاک کننده مناسب استفاده شود.
• پس از ضد عفونی کردن دستگاه با محلول مناسب باید دستگاه خشک شود تا از آتش سوزی جلوگیری شود.
• باتری دستگاه باید پس از هر بار استفاده شارژ شود و پس از حداقل دو سال استفاده تعویض گردد. شارژ کامل مجدد دستگاه حدود ۶ تا ۲۴ ساعت زمان می برد.
• شخصی که شوک را اعمال می کند می تواند از دستکش لاتکس استفاده کند تا اثر شوک را هنگام تماس با بیمار کاهش دهد.
• هنگام استفاده از الکتروشوک باید جریان اکسیژن قطع شود تا انفجار رخ ندهد.
• کالیبراسیون دستگاه باید حداقل سالی یک بار توسط فرد متخصص انجام شود.

خرید دستگاه الکتروشوک در بازار تجهیزات پزشکی ایران

در بازار تجهیزات پزشکی ایران دستگاه های الکتروشوک مونوفیزیک، بایفیزیک دستی و خودکار وجود دارند و با برندهایی مانند زول، فیلیپس، نیهون کدن، فیزیو کنترل و … به فروش می رسند. همین طور به تازگی در راستای حمایت از تولید داخل، شرکت های ایرانی مانند صاایران به ساخت این دستگاه روی آورده اند. در کنار دستگاه های آکبند وارداتی، با توجه به هزینه بالایی که خرید این دستگاه ها دارند، دستگاه های دست دوم و نوسازی شده(ریفربیشد) نیز در بازار یافت می شوند که یا توسط خود کمپانی مادر نوسازی شده اند و یا توسط فروشنده کالا بازسازی شده اند. هنگام خرید این دستگاه ها باید به صحت عملکرد دستگاه، نو بودن باتری و پدل ها و گارانتی دستگاه بسیار دقت کرد و بهتر است از شرکت های مهندسی پزشکی معتبر که دانش کافی در تکنولوژی دستگاه و عملکرد آن دارند، برای خرید کمک گرفته شود.

نکات مهم در خرید الکتروشوک:

• نوع دستگاه الکتروشوک از جمله اتوماتیک یا غیر اتوماتیک بودن آن باید با توجه به کاربری و محلی که دستگاه در آن استفاده می شود انتخاب شود. به طور مثال برای مکان های عمومی که ممکن است فرد متخصص حضور نداشته باشد باید از دستگاه اتوماتیک استفاده شود.
• بهتر است دستگاهی خریداری شود که دارای ECG هم باشد و بازگشت ریتم طبیعی قلب را به سرعت نشان دهد.
• شرکت سازنده دستگاه و هم چنین شرکتی که الکتروشوک از آن خریداری می شود باید اعتبار و کیفیت لازم را داشته باشند و گارانتی و خدمات پس از فروش مناسب ارائه دهند.

شرکت تجهیز سلامت نیکان شما را در خرید دستگاه الکتروشوک مشاوره و یاری می دهد.