پالس اکسیمتر چیست؟

در بدن انسان برای ادامه حیات به طور مداوم فعالیت متابولیک انجام می گیرد که این فعالیت ها با مصرف اکسیژن و تولید دی اکسید کربن و انرژی همراه هستند. همان طور که می دانید اکسیژن از هوا وارد ریه ها و سپس وارد جریان خون می شود و به بافت ها می رسد. میزان اکسیژن خون با استفاده از دستگاه پالس اکسیمتر اندازه گیری می شود و به کمک آن می توان از سلامت بدن و امکان وجود بیماری های ریوی آگاه شد. کاهش سطح اکسیژن خون به خصوص به کمتر از ۹۲% باعث هیپوکسمی(Hypoxemia) و علائمی مانند تنگی نفس و درد قفسه سینه می شود. این حالت با استفاده از این دستگاه تشخیص داده شده و اقدام به اکسیژن تراپی بیمار با استفاده از کپسول اکسیژن یا دستگاه اکسیژن ساز انجام می گیرد. پالس اکسیمتر در انواع مختلف ساخته می شود و بسیار سبک است و می تواند اکسیژن خون را به صورت غیر تهاجمی و به سرعت اندازه گیری کند.

خرید اینترنتی پالس اکسیمتر

کاربردهای پالس اکسیمتر:

این وسیله در موارد زیر استفاده می شود:

• بررسی اثر دارو بر روی عملکرد ریه
• در جراحی یا پس از آن و هنگامی که بیمار از مسکن قوی استفاده کرده باشد
• بررسی توانایی فرد در انجام فعالیت بدنی شدید
• در حین انتقال بیمار به منظور کنترل سطح اکسیژن خون
• تشخیص آپنه تنفسی
• کنترل اکسیژن خون هنگام اکسیژن تراپی بیمار
• بررسی نیاز بیمار به دستگاه ونتیلاتور
• تشخیص بیماری های مختلف مانند نارسایی قلبی، کم خونی، حمله قلبی، سرطان ریه، آسم، ذات الریه و انسداد مزمن ریوی که تمام این بیماری ها بر روی اکسیژن خون بیمار اثر می گذارند.

نحوه کار پالس اکسیمتر:

نحوه کار پالس اکسیمتر به این صورت است که یک منبع نور در پروب دستگاه قرار دارد که از دو طول موج قرمز و مادون قرمز تشکیل شده است. نور مادون قرمز و قرمز به تناوب به بافت های شفاف بدن(مانند انگشت دست، انگشت پا، لاله گوش و …) تابیده می شود. این قسمت های بدن دارای شریانچه نبض دار هستند. وقتی که نور از بافت عبور می کند مقداری از آن جذب می شود. با ضربان قلب و عبور پالس های خونی از سنسور، مقدار نور جذب شده در زمان تغییر می کند و شدت نور پس از عبور از انگشت ما توسط یک آشکارساز اندازه گیری می شود. دستگاه میزان اکسیژن خون(SpO₂) را بر حسب هموگلوبینی که دارای اکسیژن است محاسبه می کند. هم چنین تعداد ضربان قلب محاسبه و نمایش داده می شود.

استفاده از دستگاه پالس اکسیمتر:

اعداد روی صفحه نمایش پالس اکسمیتر معمولا دو عدد اصلی هستند که یکی درصد اکسیژن اشباع در خون را نشان می دهد و دیگری تعداد ضربان قلب را. در حالت تنفس طبیعی و در دمای نرمال اتاق درصد اکسیژن خون باید عددی بین ۹۵ تا ۱۰۰ درصد باشد. هم چنین تعداد ضربان قلب باید عددی بین ۶۰ تا ۱۰۰ باشد. این محدوده به این معنی است که قلب در تعداد تپش مناسب است و اکسیژن کافی را به بدن می رساند. در واقع این دو عدد مهم ترین اطلاعاتی هستند که پالس اکسیمتر در اختیار ما قرار می دهد. پالس اکسیمتر خوب دستگاهی است که با سرعت اندازه گیری بالا، دقت و ثبات اندازه گیری مناسب نیز داشته باشد. دقت اندازه گیری دستکاه باید حدود ۲ درصد باشد.

کاربری دستگاه:

هنگام استفاده از دستگاه باید دقت داشته باشیم که عامل خارجی مانع رسیدن نور مادون قرمز به بافت ما نشود، به عنوان مثال لاک ناخن به خصوص رنگ هایی مانند مشکی، آبی و سبز اندازه گیری دستگاه را با خطا مواجه می سازد. عامل مهم دیگر هنگام اندازه گیری میزان اکسیژن خون، شدت ضربان قلب است زیرا خون کافی باید به محل اندازه گیری برسد. دمای محیط بر شدت ضربان قلب تاثیر مستقیم دارد. برای اصلاح این امر، در بعضی از دستگاه های پالس اکسیمتر یک ضریب تصحیح PI یا (Perfusion Index) لحاظ می شود که بسته به شدت ضربان قلب عددی بین ۰٫۰۲ تا ۲۰ درصد را دارد. وجود این ضریب، دقت اندازه گیری دستگاه را مخصوصا برای کاربردهای بیمارستانی افزایش می دهد. دستگاه پالس اکسیمتر درصد اشباع اکسیژن ۷۰ تا ۱۰۰ درصدی را نشان می دهد. درصد اکسیژن اشباع(SpO₂) در انسان سالم در محدوده ۹۵ درصد به بالا قرار دارد. به طور معمول در مقابل آهستگی و کندی ضربان قلب و یا اشباع اکسیژن کمتر از ۹۰ درصد دستگاه آلارم می دهد. علاوه بر موارد گفته شد، عوامل زیر نیز روی نتیجه حاصل از اندازه گیری دستگاه تاثیر می گذارند:

• لخته خون
• اختلالات عروقی
• دمای غیر عادی بدن بیمار
• فشار زیاد پروب روی انگشت بیمار
• فشار خون بسیار بالا یا پایین
• آنمی یا کم خونی شدید
• شوک بدن یا از دست دادن مقدار زیادی خون

انواع پالس اکسیمتر:

• پالس اکسیمتر انگشتی خانگی: این دستگاه به شکل یک گیره سر انگشت دست قرار می گیرد و دارای صفحه نمایش است که بر روی آن معمولا درصد اکسیژن اشباع خون، میزان ضربان قلب و درصد باتری نشان داده می شود. در بعضی از انواع این دستگاه ها با اتصال بلوتوث به کامپیوتر می توان اطلاعات را توسط نرم افزار مخصوص ذخیره کرد.

• پالس اکسیمتر رومیزی: در این مدل دستگاه ها که اغلب در بیمارستان ها و مراکز درمانی استفاده می شوند پروب سنجش به نوک انگشت متصل شده و با کابل به دستگاه پردازنده متصل می شود. نمایشگر دستگاه میزان اکسیژن خون، ضربان و ریتم قلبی را نشان می دهد و دارای باتری داخلی شارژی است. مانیتور علائم حیاتی نیز کابل پروب اندازه گیری اکسیژن خون را دارد که این مقدار را در بین پارامترهای حیاتی بیمار نمایش می دهد.

• پالس اکسیمتر اطفال و نوزاد: پالس اکسیمتر اطفال معمولا به دور موچ دست و یا پا بسته می شود. بعضی از پالس اکسیمترها دارای گیره قابل تنظیم هستند که در مورد اطفال و نوزاد و هم چنین بزرگسالان در سنین مختلف قابل استفاده می باشد.

تماس با مشاورین نیکان

نکات مهم در استفاده از دستگاه پالس اکسیمتر:

• در استفاده از پالس اکسیمتر ممکن است دستگاه در اثر عوامل مختلف مانند کم خونی بیمار، فشار خون بالا یا پایین و داشتن لاک ناخن دچار خطا شود و دقت اندازه گیری پایین بیاید. پس لازم است به این موارد توجه شود.
• در صورتی که بیمار دچار مسمومیت با مونوکسید کربن شده باشد خروجی صحیح نخواهد بود زیرا جذب مونوکسید کربن توسط هموگلوبین چندین برابر بیشتر از اکسیژن است.
• دستگاه پالس اکسیمتر معمولا دارای دقت استانداری است و با استفاده از بدن افراد سالم کالیبره شده است. به همین دلیل این دستگاه مناسب افراد شدیدا بیمار و نوزادان نارس نمی باشد و نتیجه قابل اعتمادی ارائه نمی دهد.
• پس از هر بار استفاده از دستگاه باید گیره و پروب آن تمیز و ضد عفونی شود.
• باتری دستگاه از نوع سرب و اسیدی است و نباید به طور کامل باتری آن تمام شود. بنابراین باید به موقع شارژ گردد.
• دستگاه باید از تابش نور شدید دور باشد.

نکات مهم در خرید پالس اکسیمتر:

1. صفحه نمایش دستگاه بزرگ باشد و نتایج را با نور مناسب نشان دهد به طوری که افراد مسن نیز بتوانند به راحتی از آن استفاده کنند.
2. دستگاه سبک باشد و به راحتی حمل شود.
3. حافظه داخلی دستگاه و امکان اتصال آن به کامپیوتر و موبایل از اهمیت بالایی برخوردار است.
4. باتری دستگاه باید بتواند مدت طولانی شارژ را در خود نگه دارد.
5. پالس اکسیمتر دارای سرعت و دقت اندازه گیری بالا باشد.
6. سیستم هشدار دستگاه باید به خوبی عمل کند و در صورت کاهش بیش از حد اکسیژن خون، آلارم آن فعال شود.

خرید پالس اکسیمتر در بازار تجهیزات پزشکی ایران:

در بازار تجهیزات پزشکی ایران انواع دستگاه های پالس انگشتی، رومیزی، پایه دار و اطفال و نوزاد در برندهای چویس مد(Choicemmed)، بیورر(Beurer)، زنیت مد(Zenithmed) و Viatom وجود دارد. از کشورهای سازنده این دستگاه و موجود در بازار ایران می توان به آمریکا، چین، تایوان، کره جنوبی، آلمان و … اشاره کرد که این دستگاه ها در قیمت های مختلف عرضه می شوند.

در خرید دستگاه پالس اکسیمتری باید دقت کرد که برای چه نیازی و چه تعداد دفعات استفاده ای دستگاه تهیه می شود. به عنوان مثال پالس اکسیمترهای چینی برای بیمار بستری در منزل که ممکن است در روز ۵ الی ۶ دفعه از دستگاه استفاده کند مناسب هستند اما برای پزشک که نیاز به تشخیص بالینی دارد پالس های حرفه ای تر رومیزی و یا پایه دار یا پالس اکسیمتر انگشتی برند معتبر مانند ریشتر توصیه می شود. شرکت تجهیز سلامت نیکان شما را در خرید مناسب دستگاه پالس اکسیمتری یاری می دهد.