انواع دستگاه ساکشن و کاربردهای آن

دستگاه ساکشن یکی از مهم ترین تجهیزات پزشکی است که برای خارج کردن مایعات اضافی از بدن بیمار مورد استفاده قرار می گیرد. این وسیله در منزل و سایر محیط های درمانی کاربرد دارد. دستگاه ساکشن با استفاده از مکش، مایعات اضافی بدن مانند مخاط یا خون را از بدن خارج می کند. به طور مثال در عمل های جراحی به کمک ساکشن، خون از ناحیه ی تحت عمل جراحی خارج می شود تا دید بهتری برای جراح ایجاد شود. هم چنین برای بیمارانی که دچار مشکل تنفسی هستند، مخاط، بزاق، استفراغ و سایر ترشحات را از گلو و دهان به وسیله ی ساکشن خارج می کنند تا بیمار راحت تر نفس بکشد. این کار از رشد میکروارگانیزم ها نیز جلوگیری کرده و از عفونت در دستگاه تنفسی به خصوص ریه ها پیشگیری می کند. ساکشن ها دارای مدل های مختلف هستند و می توانند ثابت یا قابل حمل باشند که بسته به محیطی که ساکشن برای آن تهیه می شود، نوع مورد نظر آن انتخاب می شود. به علاوه، ساکشن ها ممکن است با برق شهری یا باتری عمل کنند.

 

دستگاه ساکشن از قسمت های مختلفی تشکیل شده اند. این قسمت ها که در انواع مختلف ساکشن مشترک هستند عبارتند از:

 

• موتور الکتریکی
• مولد فشار منفی
• پمپ خلا
• لوله ی خلا
• فیلترهای تصفیه
• مانومتر
• مخزن جمع آوری مایعات

 

مانومتر دستگاه قسمتی است که میزان مکش ایجاد شده را نشان می دهد. در ساختمان دستگاه ساکشن یک لوله ی پلاستیکی انعطاف پذیر وجود دارد که کاتتر(Catheter) نامیده می شود. این لوله با ایجاد خلاء، ترشحات را از بدن خارج می کند و به یک ظرف به نام مخزن جمع آوری مایعات انتقال می دهد تا پس از پایان عملیات ساکشن، ظرف خالی شود. کاربردهای دیگر ساکشن شامل موارد زیر می باشند:

 

• برداشتن محلول شستشو از محل زخم در کمترین زمان ممکن
• خالی کردن حفره های آبسه
• گرفتن تومور برای برداشتن آن
• تشخیص محل خونریزی به کمک خشک نگه داشتن ناحیه
• مکیدن بافت های آسیب دیده یا نکروتیک مغزی

 

همان طور که گفتیم ساکشن ها دارای انواع و مدل های مختلف هستند که در ادامه هر کدام از این مدل ها را بررسی می کنیم.

 

ساکشن پرتابل:

 

ساکشن پرتابل(Portable Suction Machine) دستگاهی قابل حمل است که در بخش های مختلف بیمارستان، منزل و آمبولانس به کار برده می شود. این دستگاه به راحتی جابجا شده و عمل ساکشن را به کمک باتری انجام می دهد. ویژگی قابل حمل بودن، محدودیت های مدل های دیگر ساکشن را برطرف می کند. برای مثال، در اورژانس یا آمبولانس به راحتی و به سرعت قابل استفاده است. مزیت دیگر این مدل، عملکرد با باتری قابل شارژ است. در خرید ساکشن پرتابل باید دقت شود که مخزن آن گنجایش کافی برای چند بار ساکشن کردن را داشته باشد و به راحتی تخلیه و به سرعت ضد عفونی شود. ضد عفونی کردن ساکشن از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا ساکشن یکی از آلوده ترین تجهیزات پزشکی است و باید با نهایت دقت و به بهترین شکل استریل شود تا  از هر گونه عفونت جلوگیری به عمل آید.

 

لازم به ذکر است که در بعضی از ساکشن های پرتابل، به دلیل عدم وجود زمان کافی برای استریل در آمبولانس و اورژانس، از کاتتر، لوله و مخزن یک بار مصرف استفاده می شود. این کار موجب بالا رفتن سرعت عمل می شود. یکی دیگر از پارامترهایی که باید در خرید ساکشن پرتابل به آن توجه شود کم بودن صدای آن است که از مهم ترین ویژگی ها در استفاده از این دستگاه است.

 

ساکشن دستی:

 

ساکشن دستی نوعی ساکشن است که در مراکز درمانی، اورژانس و منزل استفاده می شود. این ساکشن هم مانند ساکشن پرتابل کوچک و قابل حمل است و بدون نیاز به برق و باتری عمل مکش را انجام می دهد. این ویژگی استفاده از آن را در شرایطی که دسترسی برق و باتری وجود ندارد مهیا می سازد. به خصوص در موارد اورژانسی و به هنگام احیای بیمار استفاده از ساکشن دستی بسیار آسان و سریع است. همان طور که در مورد مدل های دیگر ساکشن نیز گفتیم، ترشحات از طریق لوله ی دستگاه از محل خارج شده و در یک مخزن جمع آوری می شوند که در ساکشن دستی این مخزن کوچک تر است. قابل ذکر است که ساکشن ها به خصوص ساکشن دستی در مطب دندان پزشکی نیز استفاده می شوند.

 

ساکشن آمبولانس:

 

ساکشن آمبولانس مدل دیگری از ساکشن ها است که مخصوص استفاده در محیط آمبولانس است. این وسیله با یک گیره ی مخصوص در آمبولانس نصب می شود و در صورت نیاز امکان جابجایی آن نیز وجود دارد. معمولا به دلیل زمان کم و نیاز به سرعت بالا، در ساکشن آمبولانس از قطعات یک بار مصرف مانند کاتتر، لوله و مخزن جمع آوری مایعات یک بار مصرف استفاده می شود تا نیاز به صرف زمان برای ضد عفونی کردن آن نباشد و سرعت عمل بالا برود. این نوع ساکشن با برق و باتری قابل شارژ کار می کند. معمولا عملکرد باتری آن حدود ۱۰ ساعت است. ساکشن آمبولانس باید سبک باشد و به راحتی نیز حمل گردد. قطعات تشکیل دهنده ی آن کاملا مانند سایر مدل های ساکشن هستند که قبل تر به آن ها اشاره کردیم. ساکشن آمبولانس دارای یک لامپ LED نیز هست که امکان استفاده از آن را در محیط های تاریک فراهم می سازد.

 

ساکشن اورژانس:

 

این دستگاه در اورژانس بیمارستان و برای بیماران بد حال استفاده می شود. معمولا ساکشن هایی  که در بخش اورژانس و اتاق عمل مورد استفاده قرار می گیرند دارای دو مخزن برای جمع آوری مایعات هستند. علت این مساله نیاز به گنجایش بیشتر برای عمل های جراحی حساس و یا شرایط حساس اورژانس بیمارستان است که ممکن است امکان تخلیه کردن مخزن به راحتی فراهم نشود. لازم است ساکشن اورژانس بسیار دقیق و به درستی ضد عفونی شود تا از انتقال انواع عفونت و آلودگی جلوگیری شود. لوله های ساکشن اورژانس از جنس سیلیکون هستند و به راحتی شسته و استریل می شوند.

 

ساکشن اورژانس می تواند دستی باشد یا با برق و باتری کار کند. بهترین مدل آن است که با برق عمل کرده و در مواقع لازم با باتری قابل شارژ نیس عملیات ساکشن را انجام دهد. این نوع ساکشن هم دارای یک لامپ LED است که در مواقعی که قطع برق رخ می دهد از آن استفاده می شود.

 

ساکشن جراحی:

 

ساکشن جراحی در اتاق عمل استفاده می شود. این وسیله در حین جراحی به کار برده می شود و خون و سایر ترشحات را از ناحیه ی عمل خارج می کند و دید بهتری به جراح می دهد. ساکشن بیمارستانی علاوه بر اتاق عمل، در بخش مراقبت های ویژه و اتاق بیهوشی نیز مورد استفاده قرار می گیرد. ساکشن های جراحی و بیمارستانی معمولا ثابت و غیر قابل حمل هستند. همان طور که قبلا نیز گفته شد، ساکشن های جراحی که در اتاق عمل نیز استفاده می شوند دارای دو مخزن برای جمع آوری مایعات زائد می باشند.

 

در پایان لازم به ذکر است که شخصی که عمل ساکشن را انجام می دهد اعم از پزشک یا پرستار، باید این کار را با بیشترین دقت انجام دهد. زیرا عمل ساکشن بسیار حساس است و در صورت دقت کافی، ممکن است به بیمار آسیب بزند و مشکلاتی را به همراه داشته باشد. این مشکلات عبارتند از:

 

• تحریک اعصاب
• سرفه های حمله ای
• صدمه به مخاط
• آریتمی به دلیل تحریک اعصاب و عروق مرکزی
• افت فشار خون به دلیل ساکشن بیش از حد خون و مایعات
• عفونت بیمار
• ایجاد عفونت برای پزشک یا پرستار

 

دستگاه ساکشن در بازار تجهیزات پزشکی ایران:

 

انواع مختلف ساکشن در بازار تجهیزات پزشکی ایران وجود دارند. هنگام خرید این وسیله باید دقت شود که مدل مناسب ساکشن با توجه به کاربرد مد نظر به درستی انتخاب شود. هم چنین مخزن دستگاه ساکشن ظرفیت کافی برای جمع آوری مایعات داشته باشد. قابلیت ضد عفونی کردن مکرر و یا استفاده از قطعات یک بار مصرف یکی دیگر از پارامترهای مهم است که باید در خرید این وسیله به آن توجه شود.شرکت تجهیز سلامت نیکان شما را در خرید انواع ساکشن یاری می دهد.