از دستگاه الکتروشوک چه می دانیم؟

برای آشنایی با الکتروشوک، اولین قدم آشنایی با نحوه عملکرد قلب است. قلب، به زبان ساده، یک پمپ است که از بافت ماهیچه ای ساخته شده است و مانند تمام ماهیچه ها، نیاز به منبع انرژی و اکسیژن دارد تا عملکرد مناسبی از خود بروز دهد. عمل پمپاژ قلب توسط یک سیستم الکتریکی تنظیم می شود که انقباض حفرات قلب را هماهنگ می کند. تحریک الکتریکی قلب توسط گره سینوسی یا گره SA ایجاد می شود. این گره یک توده از بافت مخصوصی است که در قسمت بالایی دیواره خارجی-خلفی دهلیز راست قرار گرفته است. جریان الکتریکی از راه مسیرهای هدایتی در قلب از گره دهلیزی-بطنی(AV node) گذشته و پس از یک تاخیر بسیار کوتاه به دو مسیر شاخه ای راست و چپ تقسیم می شود. قلب با تپش مداوم و منظم خود زندگی را برای انسان فراهم می کند. در حالت آرامش انقباض قلب بسته به سن فرد ۶۰ تا ۱۰۰ بار در دقیقه اتفاق می افتد. هر عاملی که این تپش را کند کرده یا باعث توقف آن شود می تواند زندگی انسان را به خطر انداخته و باعث مرگ او شود.

وقتی که این الگوی منظم الکتریکی به هم بخورد، بر اساس ناهماهنگی(فیبریلاسیون)، انقباض های ماهیچه قلب نامتعادل شده و خون پمپ نمی شود. دستگاه دفیبریلاتور که دستگاه الکتروشوک نیز نامیده می شود، جهت خنثی نمودن عمل فیبریلاسیون و بازگرداندن انقباضات قلبی به حالت اولیه مورد استفاده قرار می گیرد. این دستگاه با اعمال ولتاژ بالا به عضله قلبی توانسته است فرصت زندگی دوباره به افراد مبتلا به نارسایی های قلبی دهد و جان بسیاری از انسان ها را نجات دهد.

الکتروشوک با استفاده از یک منبع تغذیه و یا یک باطری داخلی بزرگ در زمان خیلی کوتاهی در حد چند هزارم ثانیه انرژی بالایی از ۵ تا ۴۰۰ ژول ازطریق دو قسمت فلزی یا همان الکترودها که به دستگاه متصل هستند، به قلب بیمار وارد می شود. انرژی ذخیره شده درون خازن از یک الکترود به الکترود دیگر توسط سینه بیمار آزاد یا دشارژ می شود و ضربان منظم به قلب باز می گردد.

وقتی انرژی ذخیره شده مورد نیاز روی مانیتور نشان داده شد، پس از چند ثانیه دکمه انتقال انرژی روی دسته الکترود فشرده می شود تا تخلیه انرژی انجام گیرد. بلافاصله دستگاه شارژ خواهد شد و برای شوک دیگری آماده است. در کنار دستگاه شوک الکتریکی از مانیتور علائم حیاتی یا دستگاه الکتروکاردیوگراف(ECG) جهت تشخیص ریتم و اثر بخشی شوک اعمال شده استفاده می شود. بعضی از دفیبریلاتورها دارای یک پیس میکر(Pace Maker) خارجی نیز هستند.

دفیبریلاتورهای بر اساس محل استفاده داخل بدن و یا خارج بدن، بر اساس خودکار(AED) یا غیر خودکار بودن و همچنین بر اساس شکل موج ایجادی طبقه بندی می شوند.

دستگاه های دفیبریلاتور براساس شکل موجی که تولید می کنند به دو دسته تقسیم بندی می شوند: دستگاه های مونوفزیک(Mono-phasic) و دستگاه های بایفازیک(Bi-Phasic)

دسته اول، دستگاه های مونوفازیک(تک قطبی) هستند که جریان الکتریکی را در یک جهت از یک الکترود در یک سمت سینه به الکترود دیگر در سمت دیگر می فرستند. امروزه با ابداع دستگاه های بایفازیک که تاثیرات بهتری دارند، مونوفازیک ها کنار گذاشته شده اند. در دستگاه های بایفازیک جریان به صورت رفت و برگشتی به قلب اعمال می شود. این دستگاه ها با صرف انرژی کمتر(تقریبا نصف انرژی مصرف شده درمونوفازیک ها) اثربخشی بیشتری نیز دارند. هم چنین اعمال ولتاژهای خیلی بالا به قلب می تواند باعث آسیب جدی به سلول های آن شود بنابراین دستگاه های بایفازیک ریسک کمتری نیز برای بیمار به همراه دارند. امروزه دستگاه های بایفیزیک به دلیل مزیت های ذکر شده کاربرد بیشتری دارند.

دیفیبریلاتور ها بر اساس محل استفاده شان می توانند در دو دسته قرار می گیرند مانند دفیبریلاتورهای خارجی که خود به سه بخش دستی ، نیمه خودکار و خودکار تقسیم می شوند و دفیبریلاتورهای داخلی که داخل بدن و بر روی قلب بیمار قرار می گیرند.

 

 

 

اجزای تشکیل دهنده الکتروشوک خارجی

 

• باتری دستگاه: این باتری ها عموما دو نوع هستند باتری های نیکل-کادمیم که بزرگ ترند و سرب اسید که کوچکتر هستند و برای تامین انرزی لازم است تعداد بیشتری از آن ها لازم است.
• الکترود های اعمال شوک: این الکترود ها خود به دو دسته الکترود های داخلی و خارجی تقسیم می شود. الکترود های خارجی موسوم به پدال های دستی که دو نوع APEX که در قاعده قلب قرار می گیرد و STERNUM که در نوک قلب قرار می گیرند، هستند. الکترود های داخلی که تحت عنوان الکترود های قاشقی نیز شناخته شده اند، به صورت مستقیم در طی عمل های جراحی باز در سطح قلب قرار می گیرد. نوع دیگری از الکترود های خارجی نیز وجود دارد که به صورت چسب در دو طرف قلب قرار می گیرد. این الکترود های چسبی معمولا در دستگاه های الکتروشوک اتوماتیک و نیمه اتوماتیک به کار می روند.
• کابل برق: دستگاه الکتروشوک توسط این کابل به برق متصل شده و انرژی لازم برای شارژ شدن دستگاه را تامین می کند.
• منبع تغذیه که معمولا برق شهری است.
• صفحه نمایش: این صفحه می تواند با توجه به نوع دستگاه اطلاعات متفاوتی از قبیل تعداد ضربان قلب بیمار، ولتاژ شوک اعمالی، سیگنال قلبی بیمار، وضعیت پروب ها و… را نمایش دهد.
• صفحه کلید: این بخش کلید هایی برای تنظیم پارامتر های اعمال شوک دارد و در واقع محل ارتباط دستگاه با اپراتور است انتخاب هایی نظیر خاموش/روشن کردن دستگاه ، انتخاب انرژی، شارژ خازن، دشارژخازن، انتخاب مد اعمال شوک، پرینت سیگنال ECG و…

 

دستگاه دفیبریلاتور قلبی خارجی خودکار(AED)

 

این دستگاه ها عملیات شوک قلبی را به صورت اتوماتیک انجام می دهند یعنی بر اساس مشخصات بیمار، انرژی و توان دستگاه تنظیم می شود و به همین دلیل مناسب برای مکان های عمومی و استفاده افراد غیر متخصص است. ازآنجایی که بسیاری از حمله های قلبی در خارج از محیط های بیمارستانی و دور از افراد متخصص اتفاق می افتد، این دستگاه ها می توانند بسیار پرکاربرد باشند. این دستگاه به سبب سرعت پاسخگویی بالا و قابل حمل بودن در بخش های اورژانس بیمارستان ها نیز استفاده می شود.

 

در بازار تجهیزات پزشکی ایران انواع دستگاه های الکتروشوک وجود دارند. دستگاه های مونوفازیک، بایفازیک و خودکار AED حجم عمده این دستگاه هستند که دستگاه های مونوفازیک به دلیل قدیمی تر بودن معمولا ارزان تر هستند ولی به دلیل انرژی بالایی که ممکن است به بیمار منتقل کنند امروزه کمتر استفاده می شوند. در ماه های اخیر شرکت های ایرانی نیز در زمینه ساخت این دستگاه ها وارد شده اند که هنوز محصول آنها به مرحله عرضه عمومی نرسیده است. از برندهای معروفی که در بازار ایران وجود دارند می تواند به زول آمریکا، نیهون کدن ژاپن، فیلیپس، بکسن و … اشاره مرد. در ادامه به معرفی کوتاهی از این برندها پرداخته می شود:

 

• دستگاه شوک زول AED مدل پلاس(Zoll AED Plus)
  یکی از برترین و پرکاربرد ترین برند ها در زمینه الکتروشوک شرکت آمریکایی زول(Zoll) می باشد. یکی از ویژگی هایی که این شرکت را از سایر رقیبان خود متمایز می کند خدمات پس از فروش محصولات آن است. Zoll AED Plus مناسب برای ساختمان های تجاری و عمومی است و به آسانی قابل جابجایی می باشد. صفحه نمایش ال سی دی آن با داشتن رزولوشن بالا امکان مشاهده نوار قلب بیمار را برای پزشکان و پرستاران مهیا می کند. هم چنین این دستگاه در طی فرآیند احیا(CPR) نیز می تواند بسیار مفید باشد و با نشان دادن میزان و عمق فشرده سازی قفسه سینه در انجام یک احیا قلبی موثر کمک شایانی نماید.

 

 

 

 

 

• Philips HeartStart Home Defibrillator(AED)
  یکی دیگر از شرکت های مطرح در این زمینه میتوان به شرکت فیلیپس اشاره کرد. این شرکت آمریکایی با ساخت دستگاه الکتروشوک قابل حمل و سبک HeartStart توانست خود را در بازار تجهیزات پزشکی مطرح نماید. این محصول برای استفاده در منزل و مراکز درمانی طراحی شده است. این دستگاه قابلیت اطمینان بالایی دارد و روزانه با گرفتن تست های روزانه عملکرد صحیح خود و میزان شارژ باتری اش را چک می کند. این دستگاه با یک صوت آرام گام به گام مراحل انجام CPR را به اپراتور نشان داده و او را برای انجام یک CPR مناسب به خوبی یاری می کند. هم چنین این دستگاه با استفاده از سنسورهای هوشمند می تواند درمان مناسب در زمان مناسب را برای فرد مبتلا ارائه دهد.

 

 

 

 

• Philips OnSite Business Package
  یکی دیگر از مدل های مطرح شرکت فیلیپس OnSite Business Package است. این مدل دارای انرژی پایین تری نسبت به سایر مدل هاست و بنابراین خطر آسیب به قلب را تا حد مطلوبی پایین می آورد. راهنمایی های این دستگاه به صورت گرافیکی نمایش داده می شود و برای مکان هایی که در آن افراد با چند زبان در آن ها مشغول به کار هستند قابل استفاده می باشد.

 

• HeartSine Samaritan PAD 450P
  یکی از کوچک ترین دستگاه های AED موجود در بازار HeartSine Samaritan است. این دستگاه با کمک راهنماهای صوتی و تصویری مناسب به فرد کمک می کند تا کنترل کافی بر فرایند CPR داشته باشد و اندازه گیری پارامتر های مختلف این امکان را فراهم می آورد تا زمان واقعی و مناسب برای فشرده سازی به دست آید. هم چنین دارای پد کودکان، بزرگسالان و افراد سالخورده می باشد.

 

 

 

 

شرکت تجهیز سلامت نیکان با استفاده از تیم متخصصین، متشکل از پزشکان با تجربه و مهندسین تجهیزات پزشکی، شما را در خرید تجهیزات پزشکی مشاوره و یاری می دهد.