راهنماي انتخاب دستگاه ونتیلاتور براي بخش مراقبت ویژه ICU

دستگاه ونتیلاتور چیست؟

 

بخش مراقبت های ویژه یا ICU که مخفف Intensive Care Unit است یک محیط سازمان یافته و مجهز به تجهیزات پزشکی پیشرفته و تخصصی است که بیمارانی که به دلیل شرایط بدنی یا بیماری های مختلف، وضعیت حادی دارند و لازم است رسیدگی تخصصی برای آن ها انجام شود، در این بخش بستری می شوند. یکی از مهم ترین تجهیزاتی که در این بخش موجود است و برای برخی بیماران استفاده می شود، دستگاه ونتیلاتور است. این دستگاه مخصوص بیمارانی است که به دلایلی توانایی تنفس را از دست داده اند و لازم است دستگاه ونتیلاتور، عمل تنفس مصنوعی را برای بیمار انجام دهد. بنابراین این دستگاه بسیار حیاتی بوده و مرتبط با حفظ جان بیمار است. برای خرید دستگاه ونتیلاتور بخش ICU، نیاز است به نکات مهمی توجه شده و مناسب ترین دستگاه خریداری شود. البته ونتیلاتور برای بیمار بستری در منزل نیز به کار می رود. هم چنین مشتقاتی مانند سی پپ و بای پپ دارد که در درمان بیماری هایی هم چون آپنه انسدادی، ادم حاد ریوی و سایر مشکلات ریه استفاده می شوند. در این مقاله به بررسی بخش مراقبت های ویژه، دستگاه ونتیلاتور و نکات مهم در انتخاب دستگاه ونتیلاتور اشاره می کنیم.

 

 

به منظور اطلاعات بیشتر، مقاله ” آپنه تنفسی چگونه درمان می شود؟ ” را مطالعه فرمایید.

 

 

مراقبت های ویژه چیست؟

 

همان طور که اشاره شد، بیماران دارای وضعیت بحرانی در ICU بستری می شوند و لازم است مراقبت شبانه روزی از آن ها انجام شود. در این واحد، نسبت پرستار به بیمار ۲ به ۱ در نظر گرفته می شود و هم چنین لازم است از تجهیزات پزشکی پیشرفته مانند دستگاه ونتیلاتور، مانیتور علائم حیاتی، دیالیز و سایر تجهیزات کمک گرفته شود. تیم پزشکی ICU لازم است از متخصص ترین ها باشند و بهترین خدمات را به بیمار دارای شرایط حاد ارائه دهند.

 

 

مراقبت های ویژه برای چه کسانی است؟

 

با مراجعه بیمار به بیمارستان، شدت بیماری وی و میزان خطر مرگ برای بیمار به کمک تکنولوژی ها و سیستم های تخصصی که کادر درمان از آن ها استفاده می کنند بررسی می شود. در صورتی که خطر بیش از ۲۰% باشد، تیم مراقبت های ویژه شامل پزشک، پرستار، متخصص بیهوشی و سایر افراد کادر درمانی، به سرعت اقدام به بستری کردن بیمار در ICU می کنند. با داشتن شرایط بدنی زیر نیاز به بستری در بخش مراقبت های ویژه وجود دارد که در برخی از این شرایط، بیمار نیاز به دستگاه ونتیلاتور نیز پیدا می کند:

• نارسایی چند ارگانی و سپسیس: سپسیس Sepsis در واقع عفونت گسترده و کنترل نشده است که یکی از شایع ترین فاکتورهای پذیرش بیماران در بخش مراقبت های ویژه است. در این حالت، عفونت می تواند به سرعت به کلیه و ریه آسیب رسانده و باعث نارسایی قلبی و از کار افتادن سایر ارگان ها شود. یک سیستم نمره دهی به نام SOFA وجود دارد که بر اساس آن نیاز بیمار به بستری شدن در ICU بررسی می شود. در صورتی که نمره SOFA بیمار بیشتر از ۸ باشد یا بیمار دچار سپسیس شدید باشد لازم است در عرض یک ساعت به بخش مراقبت های ویژه منتقل شود.
• علاوه بر بیماری های عفونی، بیمارانی که جراحی های طولانی مانند عمل قلب باز یا جراحی های بزرگ شکمی داشته اند یا در طی جراحی دچار خون ریزی شدید و شوک شده اند باید در ICU بستری شوند.
• بیماران ترومایی که در اثر تصادف یا ضربه و سانحه شدید دچار افت سطح هوشیاری یا خون ریزی کنترل نشده هستند نیاز به مراقبت های ویژه دارند.

 

 

تجهیزات کلیدی در ICU:

 

در بخش مراقبت های ویژه از پیشرفته ترین و تخصصی ترین تجهیزات پزشکی کمک گرفته می شود که در کنار مهارت کادر درمان، به بهبود وضعیت بیمار کمک می کنند. ضروری ترین این تجهیزات پزشکی شامل موارد زیر می باشد:

 

دستگاه ونتیلاتور:

 

دستگاه ونتیلاتور یکی از اصلی ترین تجهیزات پزشکی مورد استفاده در ICU است که ممکن است بیماران مدت کم یا زیادی از آن استفاده کنند. در واقع یک روش درمانی حمایتی به نام تهویه مکانیکی یا Mechanical Ventilation وجود دارد که در آن از ونتیلاتور استفاده می شود که عمل تنفس را برای بیمار انجام می دهد. در صورتی که سیستم تنفسی بیمار قادر به تهویه کافی برای دریافت اکسیژن و خارج کردن دی اکسید کربن نباشد لازم است از این دستگاه استفاده شود. با کمک تهویه مکانیکی تبادلات گازی بهبود پیدا کرده، عضلات تنفسی بیمار بیشتر استراحت می کنند، در صورت نیاز می توان داروی آرام بخش و شل کننده عضلانی تجویز نمود و بیمار در اکثر موارد می تواند به مرور قدرت لازم برای انجام تنفس را به دست آورد.

تهویه مکانیکی با استفاده از ونتیلاتور به دو صورت تهاجمی و غیر تهاجمی انجام می شود که عبارتند از:

• تهویه غیر تهاجمی یا Non-Invasive Ventilation به کمک ماسک صورت یا بینی انجام می شود که Full-face Mask و Nasal Mask نامیده می شوند. در این حالت بیمار معمولا نارسایی تنفسی خفیف یا متوسط دارد که معمولا شامل بیماران مبتلا به انسداد مزمن ریوی COPD و ادم ریوی کاردیوژنیک است و با استفاده از ماسک می توان عمل تنفس مصنوعی را در مدهای تنفسی مختلف مانند CPAP یا BiPAP انجام داد.
• در تهویه تهاجمی یا Invasive Ventilation لازم است یک لوله تراشه یا لوله تراکئوستومی به عنوان یک راه هوایی مصنوعی وارد راه تنفسی بیمار شود که در بیمارانی که شرایط تنفسی حادی دارند و نیاز به کنترل دقیق تر تهویه بیمار وجود دارد به کار می رود.

 

 

مانیتور علائم حیاتی:

 

این دستگاه که مانیتور بیمار نیز نامیده می شود یکی از اساسی ترین تجهیزات پزشکی مورد استفاده در بخش مراقبت های ویژه است که در بیماران بدحال، پارامترهای حیاتی شامل فشار خون تهاجمی، ضربان قلب، دمای بدن، سطح اکسیژن خون و ریتم قلب یا ECG را به طور مداوم اندازه گیری کرده و بر روی مانیتور نشان می دهد. البته اکسیژن خون بیمار به صورت جداگانه با استفاده از دستگاه پالس اکسیمتر نیز قابل انداره گیری است. با توجه به این که بازه استاندارد هر کدام از این پارامترها در دستگاه تعریف شده است، با خارج شدن پارامتر از این بازه، آلارم دستگاه به صدا در آمده و کادر درمان را مطلع می کند.

 

 

به منظور اطلاعات بیشتر، مقاله ” مانیتور بیمار چه پارامترهایی را نشان می دهد؟ ” را مطالعه فرمایید.

 

 

پمپ انفوزیون:

 

دستگاه پمپ سرم یا Infusion Pump برای تزریق برنامه ریزی شده انواع داروها به بیمار مورد استفاده قرار می گیرد. به طور مثال داروهایی که برای تنظیم فشار خون استفاده می شوند باید با دقت بسیار بالا و به میزان بسیار کمی در ساعت به بدن بیمار تزریق شوند که این کار با سرم های معمولی دقت و سرعت مناسبی ندارد. پمپ تزریق دستگاه هوشمند است که خطاهای انسانی را برطرف می کند.

 

 

دستگاه دیالیز:

 

در بیمارانی که کلیه آن ها دچار مشکل شده و نارسایی کلیوی پیدا کرده اند لازم است از دیالیز مستمر در ICU استفاده شود که باعث کنترل حجم مایعات و الکترولیت بدن می شود و بدون آن که به قلب و عروق فشاری وارد شود، تصفیه خون را انجام می دهد. برای انجام دیالیز به طور کل از تخت دیالیز کمک گرفته می شود، اما در بیماران بستری در ICU بر روی همان تخت مراقبت های ویژه، دیالیز انجام می شود.

 

ساکشن:

 

در مواردی که بیمار دچار مشکلات تنفسی شدید شده و ریه دارای ترشحات زیاد و مایعاتی است که توانایی تنفس صحیح را از وی می گیرند، از دستگاه ساکشن استفاده می شود که انواع مختلفی داشته و در بخش مراقبت های ویژه از ساکشن بیمارستانی استفاده می شود که ترشحات را خارج کرده و از عفونت ریه جلوگیری می کند.

 

 

به منظور اطلاعات بیشتر، مقاله ” دستگاه ساکشن و کاربردهای آن ” را مطالعه فرمایید.

 

 

تخت CCU و ICU:

 

در بخش مراقبت های ویژه باید از تخت CCU و ICU استفاده شود که قابلیت های بیشتری نسبت به تخت بستری بیمارستانی دارد و امکان تنظیم حالت بدن بیمار به منظور جلوگیری از زخم بستر یا مشکلات تنفسی را فراهم می کند. علاوه بر این شکن های مختلفی دارد که با استفاده از آن بخش سر یا پای بیمار در زاویه مورد نظر کادر درمان قرار داده می شود.

 

 

خرید ونتیلاتور ICU:

 

با توجه به اهمیت این دستگاه در بخش مراقبت های ویژه که قبل تر به آن اشاره کردیم، برای خرید مناسب ترین دستگاه ونتیلاتور جهت استفاده در بخش ICU لازم است به نکات زیر توجه شود:

• پشتیبانی از مدهای تهویه ای مختلف: دستگاه باید از مدها مختلف تنفسی پشتیبانی کند که این مدها بسته به شرایط بدنی بیمار انتخاب می شوند و شامل CMV یا تهویه کنترل شده، SIMV یا تهویه اجباری، PSV یا پشتیبانی فشار و CPAP یا فشار ثابت مداوم می باشند.
• دستگاه باید امکان تنظیم پارامترهای مختلف مانند Tidal Volume یا حجم جاری، نرخ تنفس، PEEP، سطح فشار دمی و بازدمی را داشته باشد که بهترین شرایط تنفسی را بسته به وضعیت بیمار ایجاد می کنند.
• از مهم ترین فاکتورهای انتخاب دستگاه ونتیلاتور برای بخش مراقبت های ویژه داشتن سیستم هشدار قوی و سنسورهای پیشرفته است که در صورتی که اتصال با بیمار قطع شود، افت فشار هوای تنفسی رخ دهد یا در حجم و نرخ تنفس بیمار تغییر شدیدی رخ دهد با کمک آلارم، کادر درمان را مطلع می کنند.
• دستگاه ونتیلاتور مورد استفاده در بخش ICU باید با تجهیزات جانبی مختلف مانند لوله های تنفسی، انواع ماسک، فیلترهای آنتی باکتریال و دستگاه های مرطوب کننده سازگار باشد.
• دستگاه باید حتما باتری پشتیبان داشته باشد تا در صورت قطع برق، عملکرد آن قطع نشود.
• صفحه نمایش دستگاه ونتیلاتور باید تمام تنظیمات و شرایط بیمار را با وضوح بالا نشان دهد و امکان بررسی لحظه ای وضعیت بیمار وجود داشته باشد.
• دستگاه باید از شرکت یا مرکزی تهیه شود که گارانتی و خدمات پس از فروش معتبر را در اختیار خریدار قرار دهد. در صورت خرابی دستگاه یا نیاز به تعویض قطعات آن، لازم است شرکت فروشنده به سرعت پیگیری های لازم را انجام دهد.

 

مدت زمان استفاده از دستگاه ونتیلاتور:

 

مدت زمان استفاده از دستگاه ونتیلاتور بستگی به وضعیت بدنی بیمار و نوع بیماری دارد. در صورتی که چند روز یا چند ساعت از دستگاه استفاده شود به صورت غیر تهاجمی و با ماسک مورد استفاده قرار می گیرد. اما اگر بیش از چند روز و تا چند هفته لازم باشد بیمار به ونتیلاتور وصل باشد از لوله تراکئوستومی استفاده می شود. در چنین شرایطی بررسی کردن وضعیت بیمار به صورت بسیار دقیق و لحظه به لحظه بسیار مهم است. کادر درمان باید هوشیاری بیماری، درصد اشباع اکسیژن، تلاش بیمار برای تنفس، صدای تنفس و حرکت قفسه سینه و هم چنین نشانه های هیپوکسمی را مرتب بررسی کنند و عفونت بیمار نیز تحت نظر قرار بگیرد. کادر درمان همواره تلاش می کنند که بیمار هر چه زودتر از دستگاه ونتیلاتور جدا شده و بتواند تنفس را انجام دهد.

 

 

جمع بندی:

 

دستگاه ونتیلاتور یکی از تجهیزات پزشکی تنفسی پیشرفته است که در بخش های مختلف بیمارستان، منزل و در بخش مراقبت های ویژه مورد استفاده قرار می گیرد و تنفس مصنوعی را برای بیمار انجام می دهد. برای خرید دستگاه ونتیلاتوری که در ICU استفاده می شود باید به نکات ذکر شده در این مقاله توجه شود تا دستگاهی استاندارد و با کیفیت تهیه شده و به تنفس بیمار کمک نماید. با استفاده از ونتیلاتور مناسب، از شدت پیدا کردن بیماری جلوگیری شده و در حالتی که بیمار با کمک دارو رو به بهبود می رود، دستگاه عمل تنفس مصنوعی را برای وی انجام می دهد. دستگاه ونتیلاتور در برندهای متنوعی در بازار تجهیزات پزشکی ایران موجود است که از میان آن ها می توان به برند آمریکایی رزمد Resmed اشاره کرد که ونتیلاتورهای تولید شده توسط آن بسیار با کیفیت و پر طرفدار هستند. سایر برندها شامل Drager، فیلیپس، Zoll و Mindray هستند که در زمینه تولید بهترین ونتیلاتورها فعالیت می کنند. کارشناسان وب سایت تجهیز سلامت نیکان شما را در انتخاب مناسب ترین برند و مدل دستگاه ونتیلاتور راهنمایی می کنند.