نگهداری از دستگاه اکسیژن ساز

دستگاه اکسیژن ساز چیست؟

 

دستگاه اکسیژن ساز یکی از حیاتی ترین تجهیزات پزشکی تنفسی است که در بیمارانی که به دلیل مشکلات تنفسی مختلف دچار افت اکسیژن خون شده اند، سطح اکسیژن را افزایش می دهد. عوامل و بیماری های مختلفی مانند آسم، سرطان ریه، برونشیت، ادم ریوی، انواع بیماری های ویروسی تنفسی مانند کرونا و آنفولانزا، انسداد مزمن ریوی و ذات الریه می توانند اکسیژن خون را از میزان نرمال آن یعنی ۹۵% کاهش دهند. در چنین شرایطی به خصوص اگر سطح اکسیژن کمتر از ۹۲ درصد شود هیپوکسمی Hypoxemia رخ می دهد که بسیار خطرناک است و با داشتن علائمی مانند تنگی نفس و درد قفسه سینه، اگر به موقع درمان نشود جان بیمار را به خطر می اندازد. لازم به ذکر است که سطح اکسیژن خون با استفاده از دستگاهی به نام پالس اکسیمتر اندازه گیری می شود. با توجه به اهمیتی که این دستگاه در درمان بیماری های مختلف دارد، نگهداری از دستگاه اکسیژن ساز بسیار مهم بوده و به افزایش طول عمر آن کمک می کند. در این مقاله به عملکرد دستگاه اکسیژن ساز و نحوه تنظیم آن و هم چنین نکات نگهداری از این دستگاه می پردازیم.

 

 

طرز کار دستگاه اکسیژن ساز:

 

دستگاه اکسیژن ساز از قطعات مختلفی ساخته شده که هر کدام عملکرد مخصوص به خود را دارند. این قطعات شامل فیلترها، بخش فشرده سازی هوا، شیر ورودی و خروجی، محفظه زئولیت و مرطوب کننده می باشد. با روشن شدن دستگاه، هوای محیط توسط یک پمپ مکنده قوی وارد دستگاه می شود. به منظور حذف آلودگی ها و گرد و غبار، هوا از فیلترهای ورودی دستگاه رد می شود. سپس هوا فشرده شده و اکسیژن آن از سایر اجزا جدا می شود. اکسیژن در محفظه زئولیت که دارای گرانول های زئولیت است تغلیظ شده و به خلوص ۹۰ تا ۹۵ درصد می رسد. در نهایت اکسیژن دارای غلظت بالا از مرطوب کننده عبور داده می شود تا رطوبت کافی دریافت کند و سپس از فیلتر خروجی دستگاه عبور کرده و از طریق ماسک اکسیژن یا نازال، به ریه بیمار منتقل می شود.

 

 

به منظور اطلاعات بیشتر، مقاله ” چه کسانی به دستگاه اکسیژن ساز نیاز دارند ” را مطالعه فرمایید.

 

تنظیمات دستگاه اکسیژن ساز:

 

به منظور تنظیم و راه اندازی دستگاه لازم است مراحل زیر طی شود:

• کابل اصلی دستگاه به آن متصل شود.
• دستگاه در اتاقی قرار داده شود که دارای جریان هوای مناسب باشد و هواگیری آن دچار اختلال نشده باشد.
• فاصله دستگاه با دیوار حداقل یک متر باشد، بر روی سطح سفت قرار گیرد و از مواد مشتعل شونده دور باشد. فاصله دستگاه از اطراف بسیار مهم است زیرا باید امکان دریافت هوای محیط و کشیدن آن به داخل اکسیژن ساز وجود داشته باشد. علاوه بر این ممکن است دستگاه هنگام کار کردن داغ شود و باید از پرده، مبل و لوازمی که امکان آتش گرفتن دارند دور باشد.
• لیوان مرطوب کننده شسته شده و پس از آن که با آب مقطر یا آب جوشیده خنک شده تا میزان مشخص پر شد، در دستگاه قرار داده شود.
• فیلترهای ورودی و خروجی در محل مناسب خود قرار داشته باشند.
• نازال یا ماسک اکسیژن به دستگاه متصل شود.
• دکمه On/Off را در موقعیت On قرار دهید تا دستگاه روشن شده و جریان اکسیژن با استفاده از فلومتر آن تنظیم شود.
• زمانی که حباب هوا داخل لیوان مرطوب کننده مشاهده شود نشانه عملکرد صحیح دستگاه است.
• تنفس بیمار و دریافت اکسیژن از طریق ماسک یا نازال چک شود.
• بهتر است همیشه ۱۵ تا ۲۰ دقیقه قبل از استفاده از دستگاه آن را روشن کنید زیرا مدتی زمان می برد تا غلظت اکسیژن مورد نیاز را تولید کند.

 

نکات نگهداری از دستگاه اکسیژن ساز:

 

با نگهداری از دستگاه اکسیژن سازبه صورت صحیح، طول عمر دستگاه افزایش پیدا کرده و هزینه های ناشی از تعمیر و سرویس آن نیز کاهش داده می شود. به خصوص در افرادی که توانایی مالی کمتری نسبت به سایر افراد دارند، روش هایی که منجر به کاهش هزینه ها می شوند پر اهمیت هستند. علاوه بر این دستگاه اکسیژن ساز جزء تجهیزاتی است که معمولا به صورت طولانی مدت و برای بیماری های مزمن استفاده می شود و لازم است دوام بالا داشته باشد و در عملکرد آن اختلالی ایجاد نشود. به این شکل می توان اکسیژن مورد نیاز بیمار را به خلوص بالا و به صورت طولانی مدت تامین نمود. انجام راهکارهای زیر و رعایت نکاتی که در ادامه این مقاله ذکر می شوند، به حفظ دستگاه و افزایش طول عمر آن کمک می کنند:

 

 

محیط نگهداری دستگاه اکسیژن ساز:

 

محیطی که اکسیژن ساز در آن قرار داده می شود باید دارای ویژگی های زیر باشد:

• اتاق باید خشک و خنک و دارای دمای ۱۰ تا ۳۰ درجه سانتی گراد باشد. حرارت و نور مستقیم، دمای بیش از ۳۰ درجه سانتی گراد یا زیر صفر به قطعات داخلی دستگاه و باتری آن در صورتی که اکسیژن ساز پرتابل باشد آسیب وارد می کند.
• دستگاه باید از رطوبت و بخار دور باشد و در حمام و استخر استفاده نشود زیرا رطوبت به قطعات داخلی دستگاه آسیب می زند.
• اکسیژن ساز باید در محیطی با کمترین میزان گرد و غبار باشد زیرا گرد و غبار بر فیلترها تاثیر می گذارند و به مرور به فیلتر و سایر قسمت های دستگاه آسیب می زنند. در واقع در صورتی که گرد و غبار و آلودگی محیط زیاد باشد، فیلترها به مرور دچار گرفتگی می شوند و به کمپرسور دستگاه فشار وارد می شود.
• دستگاه باید از مکان های تنگ و محصور دور باشد تا هوای محیط را بتواند به راحتی به درون خود بکشد.
• اکسیژن ساز باید از مواد اشتعال زا مانند سیگار و مواد شیمیایی دور باشد زیرا اکسیژن آن می تواند موجب آتش سوزی شود.
• لوازم سنگین نباید روی آن قرار داده شوند، هم چنین هیچ گونه ضربه ای نباید به دستگاه وارد شود یا دستگاه بیافتد.
• دستگاه اکسیژن ساز باید از تجهیزات گرمایشی مانند شوفاژ و اجاق گاز دور باشد.

 

 

تمیز کردن دستگاه اکسیژن ساز:

 

تمیز کردن منظم و اصولی دستگاه تا حد زیادی بر روی طول عمر آن تاثیر می گذارد. برای تمیز کردن دستگاه باید نکات زیر رعایت شود:

• اولین نکته این است که دستگاه باید زمانی تمیز شود که به برق متصل نیست.
• فیلترهای بخش ورودی، دو مدل پلی یورتان متخلخل و فیلتر هپا HEPA هستند. فیلتر پلی یورتان متخلخل باید هفته ای یک مرتبه شسته شود اما فیلتر هپا نیاز به شست و شوی منظم ندارد و باید پس از ۶ ماه استفاده از دستگاه، تعویض شود. تعویض این فیلتر باید توسط شخص متخصص باشد که سرویس کردن دستگاه را انجام می دهد. برای شستن فیلتر بهتر است از آب مقطر استفاده شود. پس از آن که فیلتر کاملا خشک شد می توان آن را در دستگاه قرار داد. فیلتر باید زمانی خارج شده و مجددا در دستگاه قرار گیرد که دستگاه به برق متصل نباشد.
• آب لیوان مرطوب کننده باید یک روز در میان تعویض شود. آب مقطر یا جوشیده شده باید لیوان را تا یک سوم پر کند. لیوان نیز باید به خوبی شسته شده و پس از خشک شدن درون دستگاه قرار گیرد.
• سوراخ شلنگ سیلیکونی نازکی که برای انتقال اکسیژن به ماسک یا نازال استفاده می شود باید هفته ای یک بار به کمک یک جسم تیز تمیز شده و جرم گیری گردد.
• بدنه اکسیژن ساز باید به طور مرتب با دستمال پارچه ای نرم، بدون پرز و کمی مرطوب تمیز شود تا گرد و خاک بر روی دستگاه نباشد. برای این کار نباید از شوینده های شیمیایی قوی استفاده شود.

 

سایر نکات نگهداری از دستگاه:

 

• در اکسیژن ساز پرتابل که با باتری عمل می کند، شارژ باتری باید زمانی انجام شود که میزان شارژ به ۲۰ تا ۳۰ درصد رسیده باشد. باتری نباید کاملا خالی شده و بعد شارژ شود زیرا آسیب می بیند. هم چنین نباید پس از آن که ۱۰۰ درصد شارژ شد به برق متصل باشد زیرا طول عمر باتری کاهش پیدا می کند.
• در اکسیژن ساز پرتابل، در صورتی که دستگاه به مدت طولانی استفاده نمی شود بهتر است باتری آن خارج شود و در مکان خشک و خنک قرار گیرد.
• از ریختن آب بروی روی دستگاه باید خودداری شود.
• پودر زئولیت دستگاه باید هر ۱ تا ۲ سال تعویض شود که البته در صورت داشتن علائمی مانند کاهش خلوص اکسیژن یا صداهای غیر عادی، این تعویض زودتر انجام می شود.
• میزان اکسیژنی که در دستگاه تنظیم می شود نباید از حد استاندارد بیشتر باشد یا روی صفر قرار گیرد زیرا به کمپرسور فشار زیادی وارد شده و به دستگاه اکسیژن ساز آسیب وارد می شود.
• ولتاژ برق ورودی دستگاه باید با ولتاژی که برای آن تعیین شده تطبیق داشته باشد. علاوه بر این، با توجه به این که عملکرد ولتاژ برق شهری و نوسان آن بر روی دستگاه تاثیر می گذارد، لازم است از یک محافظ قوی استفاده شود که ولتاژ را ثابت نگه می دارد.
• به منظور حرکت دادن دستگاه در مکان هایی که سطح آن ها اصطکاک بالایی دارد بهتر است از چرخ دستگاه استفاده نشود زیرا ممکن است آسیب ببیند یا بشکند. در این شرایط، بلند کردن اکسیژن ساز برای جا به جایی توصیه می شود.
• شلنگ اکسیژن باید از گره خوردگی دور بماند زیرا می تواند موجب پاره شدن آن شود.

 

 

به منظور اطلاعات بیشتر، مقاله ” نکاتی که هنگام خرید اکسیژن ساز باید بدانید ” را مطالعه فرمایید.

 

 

مدت زمان استفاده از دستگاه اکسیژن ساز:

در دستگاه هایی که به صورت مداوم و ۲۴ ساعته برای بیمار استفاده می شوند لازم است به استراحت دستگاه نیز توجه شود. بنابراین برای بهبود عملکرد دستگاه و حفظ طول عمر آن بهتر است هر ۷ تا ۸ ساعت، به مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه دستگاه خاموش شده و به آن استراحت داده شود. در این بازه زمانی برای اکسیژن رسانی به بیمار می توان از انواع کپسول اکسیژن استفاده کرد.

 

جمع بندی:

 

انواع دستگاه اکسیژن ساز از تجهیزات تنفسی پر اهمیت هستند که اکسیژن خون بیماران را افزایش داده و به میزان استاندارد می رسانند. بنابراین با توجه به حساس و حیاتی بودن عملکرد این دستگاه، نگهداری از دستگاه اکسیژن ساز به طور صحیح و دقیق، موجب بهبود عملکرد آن شده و طول عمر اکسیژن ساز را افزایش می دهد. نحوه نگهداری صحیح و نیز انجام بررسی های دوره ای، در کاتالوگ دستگاه و هم چنین توسط شرکت یا مرکز فروشنده تعیین می شود و لازم است به نکات ذکر شده به خصوص مواردی که در این مقاله گفته شد به دقت توجه شود. کارشناسان وبسایت شرکت تجهیز سلامت نیکان، علاوه بر راهنمایی شما در خرید انواع دستگاه اکسیژن ساز از میان برندها و مدل های مختلف، نکات نگه داری از دستگاه را نیز به شما آموزش داده و جهت چک کردن دوره ای دستگاه ها، اطلاعات لازم را در اختیار شما قرار می دهند.