تجهیزات پزشکی نوزادان و اطفال

بیشتر نوزادان پس از تولد نیاز به مراقبت ویژه و تجهیزات خاصی ندارند اما نوزادان نارس یا زودرس پیش از ترخیص از بیمارستان نیاز به برخی تجهیزات پزشکی دارند که در NICU(Neonatal Intensive Care Unit) یا بخش مراقبت های ویژه ی نوزادان مورد استفاده قرار می گیرد. البته در بعضی موارد ممکن است نوزاد ترخیص شده و از این تجهیزات در منزل برای کمک به نوزاد و رفع برخی مشکلات استفاده شود. در این مقاله، تعدادی از تجهیزات پزشکی نوزادان و اطفال معرفی شده و مورد بررسی قرار می گیرند:

 

هود نوزاد:

 

این وسیله که هود نوزاد یا اکسی هود نیز نامیده می شود یک محفظه ی شفاف است که بالای سر نوزاد قرار داده می شود. این محفظه با اکسیژن اشباع شده و در حالتی که نوزاد توانایی تنفس دارد اما به اکسیژن بیشتری نیاز دارد، عمل اکسیژن رسانی را انجام می دهد. مزیت این وسیله اکسیژن رسانی به نوزاد بدون نیاز به ماسک و بدون ایجاد فشار در سر و گردن نوزاد است. هود اکسیژن دارای دریچه ی تنظیم هوا و هم چنین شیر ورودی اکسیژن است. این وسیله بر روی تخت احیا نوزاد یا انکوباتور نیز نصب می شود. در استفاده از این وسیله باید دقت شود که غلظت اکسیژن مورد نیاز نوزاد با دقت تنظیم شود. زیرا اکسیژن بیش از حد موجب آسیب به شبکیه ی چشم و آسیب های ریوی و عفونت های قارچی می شود. پیش از استفاده از این دستگاه، اکسیژن خون نوزاد توسط پالس اکسیمتر نوزاد اندازه گیری می شود و متناسب با آن غلظت اکسیژن مورد نیاز تجویز می شود.

 

وارمر نوزاد:

 

وارمر نوزاد تختی است که نوزاد بر روی آن قرار داده می شود و گرمای مکمل مورد نیاز نوزاد از بالا تابیده می شود. این وسیله برای نوزادانی استفاده می شود که یا زودتر از موعد متولد شده اند و یا باید دیرتر از سایر نوزادان با هوای سرد و دمای محیط تماس داشته باشند. در مواردی نیز لازم است نوزاد از یک بخش به بخش دیگر انتقال داده شود و برای این کار باید در وارمر قرار داده شود. این دستگاه دارای سنسور دما است که به صورت اتوماتیک کنترل می شود و در صورتی که دما بیش از حد مجاز شود هشدار دستگاه عمل می نماید. هم چنین دما متناسب با تجویز پزشک قابل تنظیم است. مزیت این وسیله دسترسی آسان کادر پزشکی به نوزاد است و در صورت لزوم، اقدامات اورژانسی بر روی نوزاد انجام می شوند.

 

وارمر نوزاد دارای یک منبع حرارتی است که از یک لامپ مادون قرمز تشکیل شده است. حرارتی که توسط این منبع تولید می شود به پوست، قرنیه چشم و شبکیه آسیبی وارد نمی کند. حرارت ایجاد شده از پوست نوزاد جذب می شود و توسط جریان خون به کل بدن می رسد. در مواردی، وارمر نوزاد فاقد تخت است و تنها یک منبع حرارتی بر روی یک پایه است که بالای تخت نوزاد و در کنار دیگر تجهیزات پزشکی نوزادان و اطفال قرار می گیرد.

 

انکوباتور نوزاد:

 

یکی دیگر از تجهیزات پزشکی نوزادان و اطفال دستگاه انکوباتور است. انکوباتور نوزاد یک محیط بسته شیشه ای با دما و رطوبت کنترل شده است که برای نگهداری نوزادان زودرس استفاده می شود. این وسیله دارای یک کلاهک پلاستیکی و ماسک و سنسور است که به نوزاد وصل می شود. سنسور دستگاه، موجب می شود که دمای انکوباتور با دمای بدن نوزاد تنظیم شود. این ویژگی برای نوزادان نارس لازم است زیرا هنوز نمی توانند دمای بدن خود را تنظیم کنند. در واقع انکوباتور، محیطی ایزوله مانند رحم مادر را برای نوزاد شبیه سازی می کند. علاوه بر این پزشک و پرستار می توانند به راحتی به نوزاد دسترسی داشته باشند و اقدامات درمانی لازم را انجام دهند. در انکوباتور هوا مرطوب می شود و مقداری اکسیژن نیز به هوای داخل آن اضافه می شود.

 

امروزه توصیه می شود علاوه بر نوزادان زودرس، سایر نوزادان نیز مدت کوتاهی پس از تولد در انکوباتور قرار داده شوند تا به تدریج بتوانند با شرایط محیط تطابق پیدا کنند. انکوباتور دارای دو بخش اصلی است:

 

• محفظه ی شیشه ای که نوزاد در آن نگهداری می شود. این محفظه دارای دریچه است که امکان دسترسی به نوزاد را نیز فراهم می کند و به گونه ای طراحی شده است که از لحاظ تغییرات دمایی و ورود و خروج گازها و مواد آلاینده، محیطی جدا و ایزوله باشد. جریان هوای داخل این محفظه گرم و فیلتر شده است.

• سیستم کنترل کننده ی شرایط که دما، رطوبت، اکسیژن و سایر ترکیبات گازی ورودی را کنترل می کند.

 

حرارت انکوباتور توسط المان های حرارتی زیر تشک ایجاد می شود. رطوبت آن از طریق مخزن آب مقطر داخل دستگاه و جریان هوای گرم تولید می شود. میزان اکسیژنی که وارد انکوباتور می شود با توجه به اکسیژن مصرفی نوزاد و میزان دی اکسید کربنی که تولید می کند تنظیم می شود. این هماهنگی به گونه ای صورت می گیرد که اشباع اکسیژن در داخل انکوباتور رخ ندهد. انکوباتورها در دو مدل ساکن و پرتابل ساخته می شوند. انکوباتورهای پرتابل برای انتقال نوزاد زودرس از یک بخش به بخش دیگر در بیمارستان مورد استفاده قرار می گیرند. این انکوباتورها کوچک تر و سبک تر هستند و حتی الامکان انتقال آن ها به مراکز دیگر نیز وجود دارد. کاربرد دیگر انکوباتورهای پرتابل، استفاده از آن ها در آمبولانس برای کمک رسانی به نوزادان است. به همین دلیل انکوباتورهای پرتابل دارای منبع تغذیه همراه خود هستند.

آلارم های متعددی بر روی دستگاه انکوباتر نوزاد تعبیه شده اند مانند:

 

• آلارم های مربوط به خرابی بخش های مختلف دستگاه
• آلارم هایی که بنا به تشخیص و خواسته ی پزشک به صورت دستی ایجاد شده اند
• آلارم هایی برای حالات نامساعد نوزاد مانند سرد شدن

 

بیلی روبین چک نوزاد:

 

بیلی روبین چک که زردی سنج نیز نامیده می شود غلظت بیلی روبین را در خون نوزاد اندازه می گیرد. اگر غلظت این ماده زیاد باشد، زردی پوست و زردی سفیدی و عنبیه ی چشم ایجاد می شود. بالا بودن میزان بیلی روبین می تواند موجب آسیب های مغزی شود. در این دستگاه، یک پرتوی نور به پوست نوزاد تابانده می شود و نور بازگشتی اندازه گیری می شود و غلظت بیلی روبین خون نوزاد را نشان می دهد. مزیت این دستگاه این است که برای اندازه گیری نیاز به گرفتن نمونه ی خون از بیمار وجود ندارد. بنابراین از درد، ناراحتی یا عفونت نوزادان جلوگیری می شود.

 

بیلی روبین چک از یک منبع نوری، یک میکرو اسپکتوفوتومتر یا طیف سنج نوری، یک پروب فایبر اپتیک و یک پردازشگر تشکیل شده است. پروب فایبر اپتیک روی پیشانی نوزاد قرار داده می شود و نور با دو طول موج سبز و آبی را به پوست می تاباند. مقداری از این نور توسط رنگدانه های بیلی روبین جذب شده و مقداری منعکس می شود. دستگاه بیلی روبین چک، این نور بازگشتی را با استفاده از سنسورهای خاص که فوتو دیتکتور(Photo Detector) نامیده می شوند اندازه گیری می کند و بر اساس آن میزان زردی خون نوزاد را برروی صفحه ی نمایش دستگاه نشان می دهد.

 

فتوتراپی نوزاد:

 

از دیگر تجهیزات پزشکی نوزادان و اطفال می توان به دستگاه فتوتراپی اشاره کرد. فتوتراپی روشی است که در آن نور به پوست نوزادانی که دچار غلظت بالای بیلی روبین خون هستند تابانده می شود. در صورتی که مشکل زردی نوزاد برطرف نشود ممکن است منجر به فلج مغزی، عقب ماندگی ذهنی، حملات صرع، ناهنجاری های دندانی و ناشنوایی شود که دیگر قابل درمان نیستند. بنابراین باید با استفاده از بیلی روبین چک، زردی نوزاد بررسی شود و در صورت وجود این مشکل، درمان آن با استفاده از  دستگاه فتوتراپی انجام گیرد.

 

نور تابانده شده در این روش با طول موج ۴۰۰–۵۲۰ نانومتر، شکل و ساختار مولکول بیلی روبین را تغییر می دهد و آن را دفع می کند. لامپ این دستگاه لامپ سفید، آبی، آبی- سبز فلورسنت، هالوژن و LED می باشد. نور حاصل از لامپ های دستگاه باید جهت حذف تابش های مادون قرمز و ماوراء بنفش فیلتر شده و سپس کاملا روی نوزاد متمرکز شود. دستگاه فوتوتراپی قابل استفاده در منزل نیز می باشند و آموزش های لازم برای استفاده از آن در منزل ارائه می شود.

 

تجهیزات پزشکی نوزادان و اطفال در بازار تجهیزات پزشکی ایران:

 

انواع مختلف تجهیزات پزشکی نوزادان و اطفال در بازار تجهیزات پزشکی ایران وجود دارند. هنگام خرید این تجهیزات باید دقت شود که این دستگاه ها از ایمنی بالا برخوردار بوده و دقت بالا در عملکرد خود داشته باشند. شرکت تجهیز سلامت نیکان شما را در خرید انواع تجهیزات پزشکی نوزادان و اطفال یاری می دهد.