مقایسه انواع دستگاه نبولایزر

دستگاه نبولایزر چیست؟

 

دستگاه نبولایزر یا ریزپاش یکی از تجهیزات پزشکی تنفسی نوین در دارورسانی به ریه ها و درمان سریع و موثر بیماری ها و مشکلات تنفسی است. این دستگاه داروهای مایع را به ذرات غبار دارو تبدیل کرده و باعث می شود قابل استنشاق شوند و از طریق ماسک به ریه بیمار برسند. بیماری های مختلف تنفسی مانند آسم، برونشیت، سرماخوردگی، سینوزیت، فیبروز کیستیک، انسداد مزمن ریوی و انواع آلرژی با کمک این دستگاه درمان یا کنترل می شوند. استفاده از نبولایزر می تواند موجب بهبود روند تنفس بیمار، بهبود عملکرد عضلات تنفسی، گردش خون بهتر در ریه و جلوگیری از تجمع خلط و ترشحات در ریه شود. علاوه بر این، درد و اسپاسم در ریه را کاهش می دهد. بنابراین این دستگاه یک وسیله بسیار کاربردی در درمان انواع مشکلات تنفسی است و در سه نوع جت نبولایزر، مش کپ و اولتراسونیک ساخته می شود که هر کدام کاربردها و ویژگی های مخصوص خود را دارند. در این مقاله، علاوه بر معرفی کلی نبولایزر و نحوه عملکرد آن، این سه مدل را نیز به طور کامل توضیح داده و انواع دستگاه نبولایزر را با هم مقایسه می کنیم.

 

 

مزایای استفاده از نبولایزر:

 

دارورسانی از طریق دستگاه نبولایزر نسبت به داروهای خوراکی و تزریقی اثربخشی سریع تری دارد زیرا دارو را مستقیم وارد ریه ها می کند. علاوه بر این، با توجه به این که دارو وارد سیستم گوارش نمی شود و همانند داروی تزریقی از طریق گردش خون به تمام اندام های بدن نمی رسد، از عوارض دارو به خصوص بر روی معده و به طور کل سیستم گوارش جلوگیری می شود و در واقع نیاز به دوز کمتری از دارو برای درمان وجود خواهد داشت. مزیت مهم دیگر این دستگاه این است که برای افراد مسن و کودکان و نوزادان به راحتی استفاده می شود. معمولا افراد مسن در استفاده از انواع اسپری ریوی دچار مشکل می شوند و ممکن است نتوانند دارو را کامل استنشاق کرده و وارد راه تنفسی کنند، هم چنین ممکن است کودکان از خوردن دارو یا تزریق آن امتناع کنند و قادر به استفاده از اسپری نیز نباشند. با استفاده از دستگاه نبولایزر، تنها با قرار گرفتن ماسک بر روی صورت بیمار و تنفس عادی وی، دارو به راحتی به ریه ها منتقل می شود و هیچ گونه درد و ناراحتی برای بیمار نخواهد داشت.

 

 

به منظور اطلاعات بیشتر، مقاله “ نبولایزر چیست و چه کاربردی دارد؟ ” را مطالعه فرمایید.

 

 

اجزای دستگاه ریزپاش:

 

این دستگاه از بخش های زیر تشکیل شده است:

• بخش اصلی و مهم دستگاه پمپ مکنده یا کمپرسور هوا از که با کشیدن هوا به درون دستگاه و گذراندن آن از داروی مایع، ذرات ریز بخار دارو را تولید می کند. هوایی که وارد دستگاه شده با فشار از یک لوله مخصوص عبور داده می شود و یک فشار منفی ایجاد می کند که موجب تبدیل مایع به ذرات گاز می شود.
• داروی مایع به میزان لازم و طبق دوزی که پزشک متخصص ریه تجویز کرده است درون مخزن دارو ریخته می شود. در برخی دستگاه ها می توان چند دارو را با هم درون مخزن دارو ترکیب نمود.
• در بخش ورودی دستگاه فیلتر مخصوص وجود دارد که آلودگی و ذرات گرد و غبار را از هوایی که وارد کمپرسور می شود جدا می کند تا احتمال عفونت های ریوی وجود نداشته باشد.
• منبع تغذیه دستگاه نبولایزر معمولا برق شهری است و دارای آداپتور مخصوص برای اتصال برق می باشد. اما برخی دستگاه ها که قابل حمل هستند با باتری نیز کار می کنند که باتری آن ها معمولا قابل شارژ است.
• یکی دیگر از بخش های مهم نبولایزر ماسک آن است که باید سایز مناسبی داشته باشد و به خوبی بر صورت بیمار منطبق شود. این نوع ماسک که Full face نام دارد، دهان و بینی را کامل می پوشاند تا هنگام تنفس بیمار، دارو به طور کامل وارد سیستم تنفسی شود.

 

 

انواع دستگاه نبولایزر:

 

همان طور که در ابتدای مقاله اشاره شد، این دستگاه در ۳ نوع زیر تولید می شود:

 

نبولایزر پنوماتیک:

 

این دستگاه، جت نبولایزر یا نبولایزر کمپرسوری نیز نامیده می شود و نحوه عملکرد آن به این صورت است که هوای وارد شده به دستگاه، با تولید فشار منفی از داروی مایع عبور داده می شود و ذرات بخار دارو را با ابعاد ۵ تا ۱۰ میکرون تولید می کند. این دستگاه در واقع قدیمی ترین مدل دستگاه نبولایزر است و با توجه به قدیمی بودن آن، دارو رسانی را در زمان طولانی تری انجام داده و معمولا به میزان بیشتری از داروی مایع نیاز دارد که این موارد از معایب این دستگاه در مقابل مدل های جدیدتر به حساب می آیند. هم چنین صدا و لرزش بیشتری نسبت به دو مدل دیگر دارد. دارو رسانی به ریه با استفاده از نبولایزر کمپرسوری حدود ۱۰ تا ۳۰ دقیقه زمان می برد و ممکن ایت مقداری از دارو به صورت استفاده نشده در دستگاه باقی بماند و هدر برود. جت نبولایزرها بیشتر مناسب استفاده در بیمارستان و سایر محیط های درمانی هستند. این دستگاه در ۴ مدل تقویت شونده با تنفس، فعال شونده با تنفس، با لوله چین دار و با کیسه جمع کننده ساخته می شود.

 

نبولایزر مش کپ:

 

مش نبولایزرها دارای یک صفحه با سوراخ های میکروسکوپی هستند که پس از ایجاد ذرات بخار دارو، این ذرات به سمت این صفحه پرتاب می شوند تا با عبور از سوراخ های آن، ذراتی با ابعاد ۲ تا ۶ میکرون تولید شود. این ذرات ریز، نسبت به ذرات داروی تولید شده در نبولایزر کمپرسوری، راحت تر وارد برونشیول های ریه می شوند و اثربخشی زیادی دارند. این دستگاه نسبتا کوچک و سبک است و به راحتی حمل می شود و امکان عملکرد با باتری نیز دارد، بنابراین مناسب استفاده در منزل است. این دستگاه در دو گروه فعال و انفعالی تولید می شود. دارو رسانی توسط این دستگاه حدود ۴ تا ۱۰ دقیقه زمان می برد و حداقل میزان داروی تلف شده را تولید می کند که باعث می شود نسبت به جت نبولایزرها کارآمدتر باشد.

 

 

نبولایزر اولتراسونیک:

 

این دستگاه دارای اسیلاتور الکتریکی، مبدل اولتراسوند یا کریستال پیزو الکتریک، محفظه کوپلینگ و فن برای خروج هوا است. با روشن کردن دستگاه نبولایزر اولتراسونیک، یک ولتاژ الکتریکی فرکانس بالا وارد کریستال پیزو الکتریک می شود و کریستال، این ولتاژ را به نوسان های مکانیکی تبدیل می کند. این نوسان های مکانیکی، امواج صوتی با فرکانس ۱ تا ۲ مگا هرتز در محفظه کوپلینگ ایجاد می کنند که آب مقطر موجود در محفظه، این امواج را به داروی مایع منتقل می کند تا در آن حباب ایجاد شده و در نهایت ذرات بخار دارو با ابعاد ۰٫۵ تا ۲ میکرون تولید شوند. فشار هوای فن دستگاه، ذرات دارو را به سمت ماسک بیمار هدایت می کند. لازم به ذکر است که هر چه فرکانس دستگاه بالاتر باشد ذرات ریزتری تولید می شوند. این ذرات دارو می توانند بر آلوئول های ریه تاثیر بگذارند. این دستگاه در دو مدل حجم بالا و حجم کم تولید می شود. با توجه به ذرات ریزی که این نوع نبولایزر تولید می کند، نسبت به دو مدل دیگر قیمت بیشتری دارد.

 

 

چه داروهایی در نبولایزر استفاده می شوند؟

 

داروهای زیر به طور معمول در دستگاه نبولایزر استفاده می شوند که ممکن است به صورت ترکیبی یا تکی با توجه به نوع دستگاه قابل استفاده باشند. در برخی موارد ممکن است لازم باشد به توصیه پزشک، دارو با محلول آب و نمک استریل شده و سپس در دستگاه قرار داده شود:

• کورتیکو استروئیدها برای کنترل التهاب ریه
• استروئیدها با خاصیت پیشگیرانه
• آلبوترول برای کاهش علائم آسم
• مسکن های مجرای تنفسی
• باز کننده های مجرای تنفسی
• داروهای از بین برنده خلط و ترشح
• داروهای کاهنده تورم نای.

 

 

عوارض نبولایزر:

 

در صورتی که به درستی از دستگاه و سایز مناسب ماسک استفاده شود، دستگاه عوارض و معایبی نخواهد داشت. در صورتی که ماسک برای بیمار کوچک باشد به صورت وی فشار وارد کرده و درد و ناراحتی هنگام استفاده یا پس از آن به همراه خواهد داشت. در صورتی که ماسک برای صورت بیمار بزرگ باشد، امکان نشت دارو و هدر رفتن آن وجود دارد و دوز مورد نیاز دارو به ریه بیمار نمی رسد. اگر دستگاه به طور منظم و به درستی تمیز نشود، ممکن است آلودگی و میکروب و باکتری در آن تجمع پیدا کرده و باعث عفونت های ریوی شود.

 

هنگام استفاده از دستگاه نبولایزر باید به چه نکاتی توجه شود؟

 

رعایت نکات زیر به تاثیرگذاری مناسب دارو و هم چنین طولانی بودن طول عمر دستگاه کمک می کند:

• پیش از استفاده باید دقت شود که تمام بخش های دستگاه اعم از ماسک، مخزن دارو و بخش های بیرونی کاملا تمیز هستند
• باید به دوز داروی مورد نیاز بیمار دقت شده و کمتر یا بیشتر از میزان مورد نظر در دستگاه ریخته نشود
• صاف نشستن و قرار گرفتن صحیح ماسک بر روی صورت بیمار اهمیت دارد، به خصوص در کودکان و نوزادان باید به پوزیشن مناسب بدن و قرار گرفتن صحص ماسک در حین دارو رسانی توجه شود
• بسته به نظر پزشک، با روشن شدن دستگاه بیمار باید تنفس عمیق یا طبیعی را به مدت زمان لازم انجام دهد
• پس از پایان دارو رسانی به ریه، بیمار حس می کند دیگر دارویی وارد سیستم تنفس وی نمی شود و در این زمان است که می توان ماسک را برداشت و دستگاه را خاموش نمود
• ضد عفونی و تمیز کردن بخش های مختلف دستگاه به خصوص ماسک آن اهمیت زیادی دارد. به این منظور معمولا نکات لازم در کاتالوگ دستگاه نوشته شده یا کارشناسان شرکتی که دستگاه از آن خریداری شده شما را در این زمینه راهنمایی می کنند. اما به طور کل توصیه می شود ماسک نبولایزر پس از هر بار استفاده با آب گرم و صابون شسته شده و پس خشک شدن به دستگاه متصل شود
• دستگاه نبولایزر باید همیشه در مکانی خشک و خنک و دور از دسترس کودک و دور از تابش مستقیم خورشید یا هوای گرم نگه داری شود
• فیلترهای دستگاه باید به موقع تعویض شده یا مرتب شسته شوند که در این زمینه نیز، شرکت فروشنده راهنمای شما خواهد بود.

 

 

بهترین برند دستگاه نبولایزر:

 

برندهای معتبر بسیاری در زمینه ساخته نبولایزرها فعالیت می کنند. با کیفیت ترین آن ها برند یوول Yuwell، نایدک Nidek، زنیت مد Zenithmed و بیورر Beurer است که نبولایزرهای تولید شده توسط این برندها مطابق استانداردهای جهانی ساخته شده و دارو رسانی به ریه بیمار را به موثرترین شکل ممکن انجام می دهند. این برندها باید از شرکتی خریداری شوند که گارانتی و خدمات پس از فروش معتبر را به بیماران ارائه دهد.

 

قیمت و خرید دستگاه نبولایزر:

 

برندهای مختلف بسته به عملکرد و کیفیت نبولایزری که تولید می کنند قیمت های مختلفی نیز دارند. واضح است که برندهای ایرانی دستگاه هایی با قیمت پایین تر در اختیار مشتریان قرار می دهند. علاوه بر این، نوع نبولایزر نیز بر روی قیمت آن تاثیر گذار است و همان طور که قبل تر هم اشاره شد، نبولایزرهای اولتراسونیک بیشترین قیمت را در میان ۳ نوع نبولایزر دارند. به طور کل، دستگاه های متنوعی با قیمت های مختلف برای بیماران در بازار تجهیزات پزشکی موجود است که بیماران می توانند بسته به نیاز خود و توانایی مالی که دارند مناسب ترین دستگاه را انتخاب نمایند. لازم است توجه شود که تغییرات ارز و بازار تجهیزات پزشکی بر روی این قیمت ها تاثیر گذار است.

 

 

جمع بندی:

 

انواع دستگاه نبولایزر به منظور دارو رسانی مستقیم به ریه با بیشترین میزان تاثیر مورد استفاده قرار می گیرد. هنگام خرید این دستگاه باید توجه کنید که به منظور استفاده در چه شرایط و مکانی و برای درمان چه بیماری ریوی مورد استفاده قرار می گیرد. در صورتی که دستگاه را برای استفاده در منزل یا سفر و محل کار نیاز دارید باید دستگاه سبک و قابل حمل بوده و با باتری قابل شارژ کار کند. هم چنین در صورتی که می خواهید دارو را در کمترین زمان ممکن دریافت کنید بهتر است مدل اولتراسونیک تهیه نمایید. در صورتی که دستگاه برای کودکان استفاده می شود مدل هایی با طرح کارتونی و مورد علاقه اطفال موجود است که باعث می شود استفاده از دستگاه برای کودک خوشایندتر شود. علاوه بر این، نوع دارو و این که دارو باید تا چه اندازه کوچک شود و بر کدام قسمت ریه تاثیر بگذارد، توسط پزشک متخصص تعیین شده و بر روی نوع دستگاهی که خریداری می کنید تاثیر دارد. انواع دستگاه نبولایزر توسط شرکت تجهیز سلامت نیکان به فروش می رسد و کارشناسان شرکت آماده هستند تا شما را در انتخاب مناسب ترین نبولایزر راهنمایی کنند.